Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2023 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy A. S. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych III Oddziałowi w W.

o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy

na skutek odwołania A. S. (1)

od decyzji z dnia 4 kwietnia 2022 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje A. S. (1) oraz małoletnim G. S., N. S. i A. S. (2), których A. S. (1) jest ustawowym opiekunem prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku traktowanego na równi z wypadkiem przy pracy po zmarłym 19 listopada 2021 r. W. S..

Sygn. akt VI U 196/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 kwietnia 2022 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych – II Oddział w W. odmówił A. S. (1) prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku traktowanego na równi z wypadkiem przy pracy po zmarłym w dniu 19 listopada 2021 roku W. S.. W uzasadnieniu organ ten wskazał, że nie ustalono przyczyny zewnętrznej zdarzenia, co uniemożliwia organowi rentowemu uznania zdarzenia za wypadek przy pracy (Decyzja, akta rentowe).

Pismem z dnia 29 kwietnia 2022 roku (data prezentaty) A. S. (1) wniosła odwołanie od ww. decyzji domagając się jej zmiany poprzez przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy. W uzasadnieniu wskazywała, że przyczyną nagłą i zewnętrzną zdarzenia z dnia 19 listopada 2021 roku, która wywołała uraz w konsekwencji śmierć W. S. – było zjechanie na przeciwległy pas ruchu i zderzenie z samochodem ciężarowym marki M. (Odwołanie – k. 1 – 2v.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 25 maja 2022 roku (data prezentaty) organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wywodził analogicznie jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (Odpowiedź na odwołanie – k. 15 – 15v.).

Do zamknięcia rozprawy strony pozostawały na swoich stanowiskach w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. S. pracę w dniu 19 listopada 2021 roku rozpoczął o godzinie 6:00 w okolicach T. na linii kolejowej (...). Prace trwały do godziny 9:30. Po godzinie 11:00 pracownicy rozjechali się. W. S. udał się samochodem służbowym na budowę (...) aby pomóc w pracach przygotowawczych do palowania w dniu następnym. W czasie przemieszczania się do N. na drodze powiatowej Ż. – P. o godzinie 12:27 doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym brał udział samochód O. (...) prowadzony przez W. S. z samochodem dostawczym marki M.. W wyniku zdarzenia śmierć poniósł W. S.. W sprawie tej w dniu 22 listopada 2021 roku zostało wszczęte przez Prokuraturę Rejonową w (...) śledztwo (sygn. akt 4091-4 Ds.532.2021), które zostało powierzone Komendzie Powiatowej Policji w Z. do prowadzenia. Ustalonym zostało, że na prostym odcinku drogi kierujący samochodem marki O. (...) o nr rej. (...) jadący od kierunku P. w kierunku Ż. z nieustalonych przyczyn zjechał na przeciwległy pas ruchu gdzie swoim lewym przednim narożem uderzył w samochód ciężarowy a następnie zjechał na pole orne znajdujące się po lewej stronie patrząc w kierunku miejscowości Ż.. Pojazd M. w wyniku uderzenia wjechał do rowu znajdującego się po prawej stronie patrząc w kierunku miejscowości Ż.. Na podstawie oględzin i otwarcia zwłok biegły patomorfolog stwierdził, że bezpośrednią przyczyną zgonu W. S. był uraz wielonarządowy a w szczególności uraz głowy, klatki piersiowej, brzucha ze złamaniem kości czaszki, klatki piersiowej z uszkodzeniem mózgu, płuc, śledziony z krwotokiem wewnętrznym i zewnętrznym. Stwierdzone obrażenia powstały w wyniku działania narzędzia twardego, tępego lub tępokrawędzistego i mogły powstać u kierowcy samochodu w wyniku zderzenia pojazdów mechanicznych. Obecności alkoholu etylowego u poszkodowanego nie stwierdzono. Wypadek drogowy zaistniał z uwagi na zachowanie kierującego samochodem marki O. (...) o nr rej. (...). Śledztwo w tej sprawie zostało umorzone z uwagi na brak znamion przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. Jako bezpośrednią przyczynę wypadku w protokole powypadkowym wskazano zderzenie z poruszającym się samochodem podczas podróży służbowej w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego. Jako pośrednie przyczyny: gwałtowne i niekontrolowane zjechanie na przeciwległy pas ruchu, utrata panowania nad pojazdem, prawdopodobnie zasłabnięcie w czasie kierowania samochodem. W protokole ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy (Dowody z dokumentów: postanowienie – k. 3 – 5, opinia – k. 6 – 14, protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, akta rentowe).

Odwołująca się A. S. (1) w chwili śmierci W. S. była jego żoną, dziećmi zaś małoletni G. S., N. S. oraz A. S. (2) (Okoliczności bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie faktów przyznanych (bezspornych) oraz wymienionych dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz aktach rentowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 Ustawy wypadkowej (Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, tekst jedn. Dz.U. 2022 poz. 2189) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; 2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Według zaś ust. 2 pkt 1) tego samego artykułu na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ: 1) w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5) Ustawy wypadkowej z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia: „jednorazowe odszkodowanie” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty. Zgodnie z art. 13 Ustawy wypadkowej członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Odszkodowanie to przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego (ust. 1); Członkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są: 1) małżonek, z zastrzeżeniem ust. 3; 2) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej; 3) rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony (ust. 2); Jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje małżonkowi w przypadku orzeczonej separacji (ust. 3).

W realiach niniejszej sprawy bez wątpienia W. S. doznał śmiertelnego wypadku, który traktować należało na równi z wypadkiem przy pracy. Organ rentowy kwestionował tu zaistnienie przyczyny zewnętrznej zdarzenia, co było stanowiskiem niesłusznym. Istotą wypadku, którego doznał W. S. było to, że zjechał na przeciwległy pas ruchu i zderzył się z pojazdem jadącym z naprzeciwka. Był to wypadek śmiertelny. Te okoliczności są niesporne i wynikają ze zgromadzonych w sprawie dokumentów. Na podstawie oględzin i otwarcia zwłok biegły patomorfolog stwierdził, że bezpośrednią przyczyną zgonu W. S. był uraz wielonarządowy a w szczególności uraz głowy, klatki piersiowej, brzucha ze złamaniem kości czaszki, klatki piersiowej z uszkodzeniem mózgu, płuc, śledziony z krwotokiem wewnętrznym i zewnętrznym. Stwierdzone obrażenia powstały w wyniku działania narzędzia twardego, tępego lub tępokrawędzistego i mogły powstać u kierowcy samochodu w wyniku zderzenia pojazdów mechanicznych. Poza sporem było, że miało to miejsce w trakcie podróży służbowej, którą odbywał poszkodowany.

W orzecznictwie wskazuje się i Sąd ten pogląd podziela, że za wystarczające do przyjęcia zaistnienia przyczyny zewnętrznej jest ustalenie, że uraz powstał na skutek zjechania z drogi i uderzenia w betonowy przepust, choćby przyczyną zdarzenia było zasłabnięcie bądź zaśnięcie kierowcy. Nie ma potrzeby prowadzenia rozważań i dociekania, co było przyczyną zjechania pojazdu z drogi i uderzenia w betonowy przepust drogowy. Poszukiwanie tzw. praprzyczyny zdarzenia nie ma z resztą w tej sprawie szans powodzenia. Wystarczające jest ustalenie, że uraz powstał na skutek zjechania pojazdu z drogi i uderzenia w betonowy przepust (por. wyrok SN z dnia 27 kwietnia 2009 roku, I UK 336/08, niepublikowany).

Cytowany wyżej pogląd jest stanowiskiem ugruntowanym i w ocenie Sądu zgodnym z zasadami logiki, gdzie podstawową przyczyną urazu, śmierci poszkodowanego ubezpieczonego jest zderzenie z przeszkodą, w tym konkretnym przypadku z jadącym z na przeciwka pojazdem. Poszukiwanie zaś praprzyczyny zdarzenia w organizmie zmarłego poszkodowanego jest, jak wskazał SN pozbawione szans powodzenia. Zresztą podkreślić należy, że biegły patomorfolog stwierdził, że bezpośrednią przyczyną zgonu W. S. był uraz wielonarządowy a w szczególności uraz głowy, klatki piersiowej, brzucha ze złamaniem kości czaszki, klatki piersiowej z uszkodzeniem mózgu, płuc, śledziony z krwotokiem wewnętrznym i zewnętrznym. Nie ulega wątpliwości, że obrażeń tych nie mogła spowodować żadna przyczyna tkwiąca w organizmie ubezpieczonego.

Organ rentowy nie kwestionował natomiast tego, że A. S. (1), G. S., N. S. oraz A. S. (2) należeli do kręgu osób uprawnionych do jednorazowego odszkodowania po W. S.. Jak wskazał w piśmie z dnia 5 października 2022 roku (k. 25) organ rentowy wydał jedną decyzję A. S. (1) jako również ustawowej opiekunce małoletnich dzieci G. S., N. S., A. S. (2), którzy stanowią krąg członków rodziny uprawnionych do odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy zmarłego ubezpieczonego. Wniosek jak wynika z akt rentowych, był składany przez odwołującą również w imieniu małoletnich dzieci. Z tych względów uznać należało, że zaskarżona decyzja dotyczyła zarówno A. S. (1) jak i G. S., N. S., A. S. (2).

Z podniesionych względów zaskarżona decyzja wymagała zmiany i Sąd orzekł co do istoty sprawy jak w sentencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.