Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2022 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Iwona Dzięgielewska

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2022 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. K., T. L.

przeciwko

pozwanemu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o odszkodowanie

1.  Oddala oba powództwa;

2.  Zasądza od powódki A. K. na rzecz pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  Zasądza od powódki T. L. na rzecz pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI P 41/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 marca 2022 roku (data prezentaty) T. L. wniosła przeciwko (...) sp. z o.o. w W. o zapłatę 13 540 zł tytułem odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę oraz zasądzenie na swoją rzecz od strony pozwanej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wywodziła, że w dniu 10 lutego 2022 roku otrzymała rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, gdzie jako powód podano ustną odmowę zastosowania się do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 roku w sprawie obowiązku szczepień przeciwko (...)19. Zakwestionowała ona podaną przyczynę jako nierzeczywistą i nieuzasadnioną, podnosiła, że pracodawca nie wykazał w jaki sposób brak szczepienia może mieć negatywny wpływ na pacjentów i centrum, rozporządzenie mówiło zaś od dacie 1 marca 2022 roku. Nikt nie dał jej również szansy na ustosunkowanie się do treści rozporządzenia i zawartych tam wyjątków. Rozporządzenie nie nakłada zaś żadnej sankcji za brak szczepienia, pracodawca natomiast w pierwszej kolejności winien zadbać o inną organizację pracy. Decyzję o nieszczepieniu powódka podjęła z przyczyn osobistych i obawy o pogorszenie stanu zdrowia po przyjęciu szczepionek. Następnie wskazywała, że od początku pandemii jest regularnie testowana przeciwko wirusowi (...), a od listopada 2021 roku jest testowana codziennie, przed przystąpieniem do pracy. Warunkiem dopuszczenia do pracy jest negatywny wynik testu, nie można zatem mówić o jakimkolwiek narażaniu pacjentów na niebezpieczeństwo. Wywodziła, że nadal pracuje przy pacjentach, również po dniu 1 marca 2022 roku i pracodawca nie ma z tym żadnego problemu (Pozew – k. 1 – 3).

W odpowiedzi na pozew z dnia 12 kwietnia 2022 roku (data prezentaty) pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na swoją rzecz od strony powodowej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu przyznał on fakty pozostawania w stosunku pracy z powódką oraz wypowiedzenia jej umowy o pracę, wywodził jednakże, że podana przyczyna wypowiedzenia była uzasadniona (Odpowiedź na pozew – k. 15 – 19).

Do zamknięcia rozprawy strony pozostawały na swoich stanowiskach w sprawie.

***

Pozwem z dnia 15 marca 2022 roku (data prezentaty) A. K. wniosła przeciwko (...) sp. z o.o. w W. o zapłatę 18 600 zł tytułem odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę o pracę oraz zasądzenie na swoją rzecz od strony pozwanej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniosła ona, że w dniu 28 lutego 2022 roku otrzymała rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, gdzie jako powód podano ustną odmowę zastosowania się do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 roku w sprawie obowiązku szczepień przeciwko (...)19. Zakwestionowała ona podaną przyczynę jako nierzeczywistą i nieuzasadnioną, podnosiła, że brak jest sankcji w rzeczonym rozporządzeniu za niezastosowanie się do obowiązku szczepień, decyzja zaś o nieszczepieniu podyktowana była względami zdrowotnymi i etycznymi. Próby uzyskania zaświadczenia o zwolnieniu ze szczepienia nie powiodły się jej jednak. Dalej wskazywała, że regularnie poddawała się testom antygenowym (...)2 każdorazowo przed przystąpieniem do pracy. Warunkiem dopuszczenia jej do pracy było uzyskanie negatywnego wyniku testu na (...), dlatego też nie można tu było mówić o żadnym narażeniu pacjentów na niebezpieczeństwo (Pozew - k. 1 – 3, akta sprawy o sygn. VI P 50/22).

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 kwietnia 2022 roku (data prezentaty) pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na swoją rzecz od strony powodowej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu przyznał on fakty pozostawania w stosunku pracy z powódką oraz wypowiedzenia jej umowy o pracę, wywodził jednakże, że podana przyczyna wypowiedzenia była uzasadniona (Odpowiedź na pozew – k. 10 – 14, akta sprawy o sygn. VI P 50/22).

Do zamknięcia rozprawy strony pozostawały na swoich stanowiskach w sprawie.

***

Postanowieniem z dnia 14 czerwca 2022 roku Sąd połączył do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawę z powództwa A. K. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (sygn. akt VI P 50/22) ze sprawą z powództwa T. L. przeciwko temu samemu pozwanemu (sygn. akt VI P 41/22) i postanowił prowadzić ją w dalszym ciągu pod sygn. akt VI P 41/22 (Postanowienie – k. 47, akta sprawy o sygn. VI P 50/22).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przeważającym przedmiotem działalności pozwanego jest działalność szpitali, przedmiotem pozostałej działalności jest m.in. praktyka pielęgniarek i położnych (Dowód z dokumentu: odpis KRS – k. 20 – 27). Pozwana spółka jest podmiotem leczniczym wpisanym do Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą pod numerem (...) (Dowód z dokumentu: księga rejestrowa – k. 29).

Powódka T. L. pozostawała w stosunku pracy jako pracownik z pozwanym jako pracodawcą ostatnio na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony zawartej dnia 8 stycznia 2020 roku (data złożenia podpisu przez powódkę). W oparciu o tę umowę zatrudniona została na stanowisku opiekuna medycznego w pełnym wymiarze czasu pracy (Dowód z dokumentu: umowa o pracę – k. 113).

Powódka A. K. pozostawała w stosunku pracy jako pracownik z pozwanym jako pracodawcą ostatnio na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony zawartej dnia 20 września 2019 roku (data złożenia podpisu przez powódkę). W oparciu o tę umowę została zatrudniona na stanowisku pielęgniarki w pełnym wymiarze czasu pracy (Dowód z dokumentu: umowa o pracę – k. 37v., akta sprawy o sygn. VI P 50/22).

W uchwale zarządu pozwanego nr (...) z dnia 27 stycznia 2021 roku wskazano, że na podstawie powołanych tam przepisów obowiązkowi szczepień podlegają m.in. osoby wykonujące zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej w podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz osoby wykonujące czynności zawodowe w tych podmiotach, inne niż wykonywanie zawodu medycznego (Dowód z dokumentu: uchwała – k. 30 - 31).

Na terenie zakładu jest punkt szczepień. Szczepienia odbywają się w dogodnych terminach, pracodawca dał trzy takie terminy i każde z nich poprzedzone jest konsultacją lekarską. Miały miejsce dwa spotkania z oddziałowymi na których poruszany był problem szczepień. Do dnia 1 marca 2022 roku był termin ostatniej możliwości zaszczepienia się (Dowód: przesłuchanie stron; zeznania w charakterze pozwanego T. B. – k. 175 – 176).

Powódki (ustnie) nie wyraziły zgody na poddanie się szczepieniom przeciwko (...) (Bezsporne).

Powódka T. L. nie chciała się zaszczepić, gdyż nie wiedziała jaki jest skład szczepionki jak również ze względu na zdrowie i wiek. Nie pobierała ona żadnych zaświadczeń w przedmiocie zwolnienia ze zaszczepienia. Nie było możliwości, aby dostała takie zaświadczenie. Nie podejmowała ona rozważań nad zmianą swej decyzji dotyczącej nieprzyjęcia szczepienia i udokumentowania przeciwskazań. Konsekwentnie odmówiła zaszczepienia się, gdy przybyła do niej kadrowa z dokumentem wypowiedzenia umowy o pracę (Dowód: przesłuchanie stron; zeznania powódki T. L. – k. 173v. – 174v.).

Powódka A. K. nie chciała się zaszczepić ze względów etycznych i zdrowotnych. Starała się uzyskać zaświadczenie od lekarza o niemożności zaszczepienia się ale kardiolog odmówił jej tego (Dowód: przesłuchanie stron; zeznania powódki A. K. – k. 174v. – 175)

Pismem z dnia 10 lutego 2022 roku pozwany rozwiązał umowę o pracę zawartą z T. L. jako przyczynę podając ustną odmowę zastosowania się Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 roku w sprawie obowiązku szczepień przeciwko (...)19 (Dowód z dokumentu: wypowiedzenie – k. 4).

Pismem z dnia 28 lutego 2022 roku pozwany rozwiązał umowę o pracę zawartą z A. K. jako przyczynę podając ustną odmowę zastosowania się Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 roku w sprawie obowiązku szczepień przeciwko (...)19 (Dowód z dokumentu: wypowiedzenie – k. 4, akta sprawy o sygn. VI P 50/22).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie faktów przyznanych (bezspornych) ww. dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony co do ich prawdziwości oraz na podstawie dowodu z przesłuchania stron, których zeznania jako spójne i logiczne Sąd uznał za wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwa jako niezasadne nie zasługiwały na uwzględnienie.

Według art. 44 k.p. pracownik może wnieść odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy, o którym mowa w dziale dwunastym, zgodnie zaś z art. 45 § 1 k.p. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu zgodnie zaś z art. 30 § 4 k.p. w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

W pierwszej kolejności wskazania wymaga, że nie budziło wątpliwości Sądu to, że powódki w z góry powziętym zamiarze nie chciały się zaszczepić przeciw (...)19. Wynika to już z ich zeznań, gdzie powódka A. K. nie chciała się zaszczepić ze względów etycznych i zdrowotnych. Starała się uzyskać zaświadczenie od lekarza o niemożności zaszczepienia się ale kardiolog odmówił jej tego. Z kolei Powódka T. L. nie chciała się zaszczepić, gdyż nie wiedziała jest skład szczepionki jak również ze względu na zdrowie i wiek. Nie pobierała ona żadnych zaświadczeń w przedmiocie zwolnienia ze szczepienia. Nie było możliwości, aby dostała takie zaświadczenie. Nie podejmowała ona rozważań nad zmianą swej decyzji dotyczącej nieprzyjęcia szczepienia i udokumentowania przeciwskazań. Konsekwentnie odmówiła zaszczepienia się, gdy przybyła do niej kadrowa z dokumentem wypowiedzenia umowy o pracę. Sam zaś obowiązek nałożony przez pracodawcę był tu jasny i czytelny, począwszy od uchwały zarządu implementującej stosowne rozporządzenie Ministra Zdrowia, następnie zaś jak wynika z przesłuchania w charakterze pozwanego T. B. na terenie zakładu jest punkt szczepień. Szczepienia odbywają się w dogodnych terminach, pracodawca dał trzy takie terminy i każde z nich poprzedzone jest konsultacją lekarską. Miały miejsce dwa spotkania z oddziałowymi na których poruszany był problem szczepień. Do dnia 1 marca 2022 roku był termin ostatniej możliwości zaszczepienia się.

A zatem z całokształtu przedstawionych okoliczności wynika, że przyczyna wypowiedzenia tj. ustna odmowa zastosowania się Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 roku w sprawie obowiązku szczepień przeciwko (...)19 była prawdziwa. Zgodnie z § 12a ust. 1 pkt 1) Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, tekst jedn. Dz.U. 2022 poz. 340 (aktualnie już nieobowiązującego) obowiązkowi szczepień przeciwko (...)19 podlegają: osoby wykonujące zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2021 r. poz. 711, 1773 i 2120) w podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz osoby wykonujące czynności zawodowe w tych podmiotach, inne niż wykonywanie zawodu medycznego.

Powódki nie kwestionowały zgłoszenia takiego ustanego sprzeciwu wobec zastosowania się Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 roku w sprawie obowiązku szczepień przeciwko (...)19, choć podkreślić należy, że w zebranym materiale brak dokładnych okoliczności zdarzenia, gdy to powódki zgody na szczepienie odmówiły. Powódka T. L. podnosiła wprawdzie, że nie odmawiała kategorycznie a jedynie w tym sensie, że na tym etapie nie ma takiej konieczności, jednakże po analizie jej zeznań wskazać należy, że była to jednak odmowa kategoryczna i generalna.

Fakt podany w złożonych wypowiedzeniach zaistniał więc, cała zaś argumentacja powódek sprowadzała się do kwestii pobocznych, które nie mogły wywrzeć żadnego wpływu na ocenę zasadności wypowiedzenia. Bez znaczenia była kwestia ewentualnego zaskoczenia powódek, brakiem dania im możliwości zapoznania się z Rozporządzeniem, ustosunkowania się. Po pierwsze stanowisko powódek w przedmiotowej kwestii od początku było jasne i żaden czas na ustosunkowanie się niczego tu im nie dawał, po drugie rzeczą pracownika, który otrzymuje od pracodawcy polecenie służbowe wynikające z przepisu prawa jest to polecenie po prostu wykonać a nie ustosunkowywać się do niego. Nadto istotą sprawy jest to, że powódki odmówiły zaszczepienia się. Tymczasem miały na to czas aż do 1 marca 2022 roku. Był to więc czas na ewentualne zdobycie odpowiednich zaświadczeń, skompletowanie dokumentacji medycznej. Skoro zaś powódki odmówiły szczepienia, to konsekwencją było wypowiedzenie umów o pracę.

Fakt, że powódki odmawiały zaszczepienia przed datą 1 marca nie świadczył na ich korzyść, bowiem umowy nie zostały im wypowiedziane za niezaszczepienie się w konkretnym dniu przed tą datą. Jak ustalił Sąd szczepienia musiały być wykonane najpóźniej do 1 marca 2022 roku. Oczywistym jest, że do przepisów trzeba się dostosować przed ich wejściem w życie, by nie być w okresie ich obowiązywania w stanie niezgodnym z prawem.

Fakt, że przepisy nie sankcjonowały niezastosowania się do obowiązku szczepień nie miał znaczenia, rozumowanie polegające na tym, że jeśli nie ma kary to można przepis łamać nigdy nie znajdzie uznania przez Sądem.

Fakt, że powódki były regularnie testowane i tylko z wynikiem ujemnym dopuszczane do pacjentów (nie stanowiły więc zagrożenia) nie miał znaczenia dla sprawy, gdyż skoro można zastosować jeszcze doskonalszą ochronę, to nie można kwestionować jej wprowadzenia tym, że stosuje się obecnie ochronę słabszą. Jest to logiczne i nie wymaga szerszego komentarza. Pracodawca miał nie wykazać w jaki sposób brak szczepienia może mieć negatywny wpływ na pacjentów i centrum, lecz zdaniem Sądu nie należy w szczególny sposób wykazywać osobom wykonującym zawód medyczny, że konsekwencją może być zakażenie pacjenta, jeśli testy zawiodą.

Argumenty odnoszące się do obaw zdrowotnych, etycznych powódek nie zasługiwały na uznanie, nie przedstawiały one nigdy bowiem jakiegokolwiek zaświadczenia lekarskiego zwalniającego z obowiązku szczepień, brak było zatem medycznych podstaw do zwolnienia ich z tego obowiązku, ich własne obawy i fobie nie mogą zaś stanowić legalnej podstawy do kwestionowania poleceń pracodawcy.

Obowiązek szczepień w tym ujęciu nie miał charakteru dyskryminującego, każdy kto chciałby być osobą wykonującą zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej w podmiotach wykonujących działalność leczniczą bądź osobą wykonującą czynności zawodowe w tych podmiotach, inne niż wykonywanie zawodu medycznego miałby taki sam obowiązek.

Wbrew stanowisku powódki T. L., rozporządzenie determinuje konieczność rozwiązania umowy o pracę, nie ma bowiem możliwości aby nadal świadczył pracę pracownik, który nie spełnia prawnego wymogu zaszczepienia. Jest to logiczne – skoro nie może być takiego pracownika medycznego niezaszczepionego, to nie można w dalszym ciągu zatrudniać pracownika medycznego niezaszczepionego. Fakt, że powódki pracowały normalnie do końca okresów wypowiedzenia zmienia tu tylko tyle, że po dniu 1 marca 2022 roku winny być zwolnione z obowiązku świadczenia pracy, nie podważa to jednak w niczym zasadności wypowiedzenia.

Bez znaczenia było odpowiednie wykonywanie dotychczas obowiązków pracowniczych. To, że pracownik prawidłowo wykonuje swoje obowiązki nie zwalnia go z respektowania poleceń przełożonych i stosowania się do przepisów prawa.

Bez znaczenia było to, czy pracodawca był tu narażony na konsekwencje finansowe. Rozumowanie, że skoro brak jest konsekwencji finansowych, to można nie stosować się do rozporządzenia nie zasługiwało na uznanie. Podstawową przesłanką działania pracodawcy była tu a przynajmniej powinna być dbałość o pozostawanie w zgodzie z literą prawa a nie o uniknięcie konsekwencji finansowych.

Bez znaczenia było zarzucane pracodawcy postępowanie przed wręczeniem wypowiedzenia – pracodawca zorganizował bazę do szczepień, wyznaczył terminy na ich przeprowadzenie, dalej idące wymagania powódek nie mogły sankcjonować ich nie poddania się poleceniu pracodawcy. Alternatywy były tu trzy, tj. poddanie się szczepieniom, odmowa co powódki uczyniły albo odmowa podparta stosownym zaświadczeniem. Rozmowy z członkami zarządu, konsultacje lekarskie, okazanie pomocy, rozmowy, wyjaśnienia, zapewnienie innego miejsca pracy nie były tu rzeczami, których obligatoryjnie należało wymagać od pracodawcy.

Reasumując podana powódkom przyczyna wypowiedzenia była prawdziwa. Była ona również konkretna, precyzyjnie wskazując to, co stanowiło podstawę wypowiedzenia. Wypowiedzenie było całkowicie uzasadnione w stosunku do obydwu powódek, niezastosowanie się bowiem do polecenia pracodawcy, które wynika z powszechnie obowiązującej podstawy prawnej – zawsze skutkować może wypowiedzeniem umowy o pracę i jest to przyczyna szczególnej wagi i doniosłości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w punktach 2. i 3. Zasądzone kwoty wynikają z § 9 ust. 1 pkt 1) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz.U. 2015 poz. 1800 ze zm.

Z podniesionych względów orzeczono jak w sentencji.