Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2023 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w (...) VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Iwona Dzięgielewska
Protokolant:	Aleksandra Powała

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. N.

przeciwko

pozwanemu (...) sp. z o.o. w W.(dawniej: S. K. Sp. j. w W.)

o wynagrodzenie za pracę

oraz z powództwa wzajemnego (...) sp. z o.o. w W.(dawniej: S. K. Sp. j. w W.)

przeciwko

pozwanemu wzajemnemu A. N.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

1.powództwa oddala;

2.nie obciąża powoda kosztami postępowania w sprawie;

2.wydatki poniesione na opinię biegłego sądowego przejmuje na rachunek Skarbu Państwa

VI P 41/20

UZASADNIENIE

W dniu 3 grudnia 2019 r. wpłynął pozew A. N. przeciwko S. (...). (...) Spółka Jawna w W. o zasądzenie kwoty 11.000,97 zł wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu niewypłaconego wynagrodzenia za pracę za miesiąc styczeń 2017 r. oraz o zasądzenie od strony pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że rozwiązał z pozwanym umowę o pracę za wypowiedzeniem, natomiast pozwany nie wypłacił mu wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (pozew k.1).

Nakazem z opłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 20 grudnia 2019r. Sąd nakazał aby pozwany zapłacił na rzecz powoda A. N. kwotę 11 000,97 zł tytułem wynagrodzenia za pracę w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł w tym terminie sprzeciw (nakaz zapłaty k. 12).

W dniu 6 lutego 2020 r. pozwany S. (...). (...) Spółka Jawna w W. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty wraz z pozwem wzajemnym (sprzeciw k. 15). Wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych. Jednocześnie wniósł o zasądzenie od powoda (pozwanego wzajemnego) kwoty 19.701,41 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 31 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty tytułem nienależnego zasiłku chorobowego za okres od 1 listopada 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. Uzasadnił, że wynagrodzenie na poczet miesiąca stycznia zostało powodowi wypłacone już w grudniu. Powód miał też świadomość, że zasiłek mu nie przysługuje, bo wyczerpał okres zasiłkowy, natomiast podejmował celowe działania mające na celu przerwanie biegu okresu zasiłkowego. Wiedział że wypłacone przez pozwanego świadczenie jest bezpodstawne i winien liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu (sprzeciw k. 15-24). W toku postępowania doszło do przekształcenia strony pozwanej w spółkę z o.o. z dniem 1 lutego 2022 r. (pismo k. 226; KRS k. 227 - 228).

Powód (pozwany wzajem) wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego (pismo k. 71).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód był zatrudniony u pozwanego na podstawie umowy o pracę najpierw na okres próbny od 17 listopada 2014 r. do 16 lutego 2015 r., a następnie od dnia 17 lutego 2015 r. na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku (...), za wynagrodzeniem 15 692 zł brutto (umowa o pracę k. 5, umowa o pracę k. 6; świadectwo pracy k. 32)

W okresie od 1 września 2015 do 25 lutego 2016 r., dalej od 27 kwietnia 2016 r. do 25 października 2016 r. i od 27 października do 31 grudnia 2016 r. powód przebywał na zwolnieniu lekarskim (świadectwo pracy k. 32; kserokopie zwolnień lekarskich k. 33 - 34) .Płatnikiem zasiłku chorobowego był pozwany.

Powód zatem cały wrzesień 2016 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Za ten okres otrzymał zasiłek chorobowy w kwocie 9 749,40 brutto (6 387,63 zł netto) przelewem w dniu 10 października 2016 r. (30 dni). W październiku 2016 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim od 1 do 25 października 2016 r. (25 dni). W dniu 26 października 2016 r. powód nie stawił się do pracy biorąc urlop na żądanie. Od dnia 27 października 2016 r. do 31 października 2016 r. nadal przebywał na zwolnieniu lekarskim. Za 1 dzień urlopu na żądanie otrzymał kwotę 782,74 zł i za 25 dni zwolnienia lekarskiego otrzymał kwotę 8 124,50 zł. Po odprowadzeniu składek wypłacono mu w dniu 10 listopada 2016 r. kwotę 5 753,86 zł netto. W listopadzie 2016 r. powód na zwolnieniu lekarskim przebywał cały miesiąc. Decyzją wspólnika wypłacono powodowi wynagrodzenie zasadnicze netto 8.837,59 zł tytułem wynagrodzenia mimo, że nie świadczył pracy jako zaliczka ona poczet przyszłego wynagrodzenia. Kwotę tą wypłacono mu w dniu 8 grudnia 2016 r. Jako tytuł przelewu wskazano wynagrodzenie za listopad 2016 (lista płac k. 112 lista płac k.114; potwierdzenie transakcji k. 113 i k. 115; lista płac k.116, potwierdzenie transakcji k. 117; zeznania świadka R. K. k. 90v - 91 e - protokół (...) (...) zeznania A. J. k. 91 - 91v e - protokół (...) (...)

W dniu 3 listopada 2016 r. pozwana spółka skierowała do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o udzielenie wyjaśnienia w sprawie prawa do świadczeń z tytułu choroby oraz ustalenie okresu składkowego. Pracodawca miał bowiem wątpliwości czy powód nie przekroczył już okresu zasiłkowego w związku z długotrwałymi zwolnieniami lekarskimi i czy zasiłek mu się należy (wniosek k. 39). Cały grudzień 2016 r. nadal powód przebywał na zwolnieniu lekarskim. Wobec braku decyzji ZUS na tym etapie wypłacono powodowi w dniu 10 stycznia 2017 r. kwotę 19 701,41 zł netto tytułem zasiłku chorobowego za okres od 1 listopada 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. Przelew zatytułowano - wynagrodzenie umowy o pracę (...).2016. Za listopad zasiłek wynosił 12 775,35 zł brutto, a za grudzień 11 315,31 zł brutto (potwierdzenie transakcji k.43; Zeznanie świadka R. K. k. 90v - 91 e - protokół (...) (...) lista płac k. 118, potwierdzenie transakcji k. 119).

W dniu 27 grudnia 2016 r. powód rozwiązał z pozwanym umowę o pracę za porozumieniem stron. Jako termin rozwiązania umowy wskazał 31 stycznia 2017 r. (rozwiązanie umowy o pracę k. 7). Od 1 stycznia 2017 r. do 31 stycznia 2017 r. wykorzystywał urlop wypoczynkowy. Na urlopie przebywał cały miesiąc. Za miesiąc styczeń przysługiwało powodowi wynagrodzenie za pracę. Powód wystąpił o wypłatę wynagrodzenia. Pozwany nie odmówił wskazując, że wypłaty dokonał w dniu 8 grudnia 2016 r. Wobec faktu, że powodowi należał się ekwiwalent za 14 dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego w dniu 13 lutego 2017 r. wypłacono powodowi kwotę 7 370 zł (lista płac k. 120; potwierdzenie transakcji k.121).

Decyzją z dnia 7 lutego 2017 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił powodowi prawa do zasiłku chorobowego za okres od 27 października 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. z powodu zliczenia pozostałych niezdolności do jednego okresu zasiłkowego jako schorzenie współistniejące. Wobec powyższego pozwany w dniu 17 lutego 2017 r. wystąpił do powoda o zwrot nadpłaconego zasiłku chorobowego w kwocie 28 539 zł. Powód odwołał się od decyzji do Sądu (decyzja k. 45; wezwanie k.46)

W dniu 24 lutego 2017 r. powód odpowiedział na wezwanie wskazując, że roszczenie jest niezasadne. Podał, że kwota 8 867,59 zł netto wypłacona mu została tytułem wynagrodzenia za listopad 2016 zaś kwota 19 701,41 zł tytułem wyrównania z poprzednich miesięcy i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (odpowiedź na wezwanie k. 47) Pismem z dnia 8 marca 2017 r pozwany wyjaśnił powodowi, że wobec faktu, że przebywał na zasiłku chorobowym w listopadzie 2016 r. wypłacone my wynagrodzenie w kwocie 8 867,59 zł winien traktować jako wynagrodzenie za styczeń 2017 r.

Wyrokiem z dnia 8 stycznia 2019 r. Sąd Rejonowy w Płocku, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odwołanie powoda oddalił. Wyrok stał się prawomocny z dniem 30 stycznia 2019 r. Tym samy również decyzja w przedmiocie odmowy prawa do zasiłku chorobowego za okres od 27 października 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. stała się prawomocna. Za ten okres wypłacony zasiłek chorobowy wynosił 24 090, 66 zł (kserokopia wyroku k. 50).

W dniu 16 maja 2019 r. pozwany wystosował do powoda przedsądowe wezwanie do zapłaty w przedmiocie zwrotu kwoty 24 090,66 zł w związku z nienależnie wypłaconym zasiłkiem chorobowym (wezwanie k. 51). W odpowiedzi na ww. wezwanie powód odmówił zwrotu, wskazując że kwota ta została już przez niego zużyta, był bowiem przekonany, że zasiłek jaki otrzymał mu się należy. Zwolnienia lekarskie nie zostały zakwestionowane. Do czasu decyzji Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 8 stycznia 2019 r. pozostawał w przekonaniu, że był to zasiłek mu należny (pismo k. 10).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, aktach osobowych powoda, na podstawie zeznań świadka R. K. k. 90v - 91 e - protokół (...) (...) A. J. k. 91 - 91v e - protokół (...) (...)oraz na podstawie zeznań powoda k. 106v - 107 e - protokół (...) (...)

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków R. K. i A. J. bowiem ich zeznania były logiczne, spójne i wzajemnie zbieżne. Świadkowie w pozwanej spółce zajmowali się sprawami kadrowymi i płacowymi. Zeznali, że wynagrodzenie za pracę za styczeń 2017 r. i ekwiwalent zostały wypłacone zostały w grudniu 2016 r. na prośbę pracownika. Zeznaniom powoda Sąd dał wiarę tylko w zakresie zgodnym z ustalonym w sprawie stanem faktycznym.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo główne jak i powództwo wzajemne jako nieuzasadnione nie zasługiwały na uwzględnienie.

W zakresie powództwa głównego powód domagał się zasądzenia od pozwanego wynagrodzenia za pracę za miesiąc styczeń 2017 r., kiedy przebywał na urlopie wypoczynkowym. Niewątpliwie powód przebywał na zwolnieniu lekarskim, z przerwą na jeden dzień urlop na żądanie od dnia początku września 2016 r. do 25 października 2016 r. I następnie od dnia 27 października 2016 r. do 31 października 2016 r. W listopadzie 2016 r. powód na zwolnieniu lekarskim przebywał cały miesiąc. Podobnie w grudniu 2016 r., a na koniec grudnia rozwiązał umowę o prace za porozumieniem stron z dniem 31 stycznia 2017 r. Powód twierdził, że za styczeń 2017 r. pozwany nie wypłacił mu wynagrodzenia.

Zgodnie natomiast z art. 94 pkt 5 k.p. pracodawca jest obowiązany w szczególności terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie. Zgodnie art. 80 kodeksu pracy, wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Zgodnie z art. 85 § 1 kodeksu pracy wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie, z wyjątkiem tych składników wynagrodzenia, które przysługują za okresy dłuższe niż jeden miesiąc.

Jak wynika jednak z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, list płac i zeznań świadków, mimo że powód przebywał na zwolnieniu lekarskim pracodawca na jego prośbę, z uwagi na okres przedświąteczny zdecydował się na wypłacenie mu wcześniej wynagrodzenia za pracę co uczynił 8 grudnia 2016 r. Miał na uwadze, że powód potrzebuje pieniędzy, ma na utrzymaniu rodzinę. Za miesiące wrzesień, październik (za wyjątkiem jednego dnia za który powód otrzymał wynagrodzenie) listopad i grudzień wypłacił powodowi zasiłek chorobowy.

Z uwagi na rozbieżności w stanowiskach i wzajemnych wyliczeniach stron Sąd postanowieniem z dnia 18 stycznia 2021 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości, rachunkowości i finansów, specjalisty ds. kadr i płac na okoliczność wysokości i terminowości wypłacanego powodowi wynagrodzenia w okresie od dnia 1 września 2016 r. do 28 lutego 2017 r. z uwzględnieniem wypłaconych powodowi świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu choroby (zasiłków chorobowych) tj. na okoliczność wysokości należnego powodowi wynagrodzenia za pracę za styczeń 2017 r. W terminie 30 dni na piśmie na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy (postanowienie k. 126).

W opinii złożonej w dniu 26 kwietna 2021 r. biegła przeanalizowała dokumentację zgromadzoną w aktach sprawy, wyliczyła należne powodowi wynagrodzenie za okres objęty sporem i porównała te wyliczenia z wypłaconymi powodowi kwotami. Biegła wskazała, że pozwana wypłaciła powodowi w okresie od września 2016 r. do stycznia 2017 r. kwotę 48 000,19 zł podczas gdy z jej wyliczeń winien otrzymać 28 299,78 zł. Kwota nienależnie wypłacona wynosi zatem 19 70141 zł netto. Biegła nie znalazła potrąceń jakich dokonał pracodawca i zrobił to w sposób nieprawidłowy. Nie znalazła też podstaw do kwestionowania opisów przelewów dokonywanych przez pracodawcę (opinia k. 145-154). Powód nie zgodził się zarówno z wydaną opinią jak i ze stanowiskiem strony pozwanej. Zakwestionował wysokość stawki podatku, która jego zdaniem winna styczniu 2017 r. wynosić 18%, a nie 32% oraz że kwota wskazana za miesiąc styczeń 2017 r. wynosiła 8837,59 zł, a kwota przelewu z dnia 14 lutego 2017 r. 730,70 zł.

W dniu 20 sierpnia 2021 r. biegła z zakresu rachunkowości odniosła się do zarzutów powoda i podała, że faktycznie stawka podatku w miesiącu styczniu wynosiła 18% zamiast 32%. Biegła dokonała korekty wyliczeń. Wskazała, że fakt przelewu na kwotę 7 320,70 zł w miesiącu lutym, która to kwota jest niższa od świadczenia należnego z ten miesiąc nie świadczy o tym, że powód otrzymał świadczenie w zbyt małej wysokości. Przy dokonywaniu obliczeń należy bowiem wziąć pod uwagę cały okres spornych rozliczeń, a nie tylko ostatni miesiąc. Według wyliczeń biegłej świadczenie należne powodowi za styczeń 2017 r. do wypłaty to kwota 11 031,58 zł. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop przysługiwał mu za 14 dni co daje 10 547,04 zł brutto, tj. 7 541,45 zł netto. Biegła podała, że kwota świadczeń należnych powodowi za okres wrzesień 2016 r. do stycznia 2017 r. Wynosiła 44 895,68 zł brutto, do wypłaty była kwota 30 714,52 zł. Natomiast za ten sam okres pozwana wypłaciła powodowi łącznie 48 001,19 zł netto podczas gdy należna powodowi kwota to 30 714,52 zł netto. Kwota nienależnie wypłacona wyniosła zatem 17 286,67 zł (opinia uzupełniającą k. 174 - 178). Powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie (pismo k. 196).

Zdaniem Sądu opinia biegłego była logiczna i nie budziła wątpliwości z punktu widzenia metodologii, poprawności, rzetelności i prawidłowości rozumowania. Była też zgodne z wymogami art. 285 k.p.c., tj. zawierała uzasadnienie i była wyczerpująca. Jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego, integralnymi elementami treści każdej prawidłowo sporządzonej opinii są: sprawozdanie z dokonanych czynności i spostrzeżeń, odpowiedzi na postawione biegłemu pytania, udzielone w sposób kategoryczny, jego wnioski oraz uzasadnienie pozwalające na sprawdzenie przez sąd logicznego toku rozumowania biegłego (vide wyrok SN z dnia 15 czerwca 1970 r., I CR 224/70, LEX nr 6750; postanowienie SN z dnia 20 listopada 1973 r., I CR 646/73, LEX nr 7340, wyrok SN z dnia 7 grudnia 2011 r., II CSK 141/11, LEX nr 1110969). Kryteriami zatem oceny opinii biegłego są zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień staranności wyrażonych w niej wniosków (vide wyrok SA w Katowicach z dnia 7 lutego 2013r. V ACa 668/12). Biegła przeanalizowała dokładnie dokumenty zgromadzone w sprawie a potwierdzające dokonane na rzecz powoda wypłaty, a także dokonała własnych wyliczeń. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania opinii głównej biegłej skorygowanej opinią uzupełniającą.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i wyliczeń biegłej z zakresu księgowości, rachunkowości i finansów, specjalisty ds kadr i płac powód otrzymał od pozwanego wynagrodzenie za pracę za styczeń we właściwej wysokości. Wobec powyższego Sąd oddalił powództwo główne jako nieuzasadnione.

Pozwany w powództwie wzajemnym natomiast zażądał zwrotu nienależnie pobranego zasiłku za okres od 1 listopada 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. w kwocie 19 701,41 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 31 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty powołując się na decyzję Zakładu Ubezpieczeń społecznych w tym względzie. Powództwo oparła na przepisach kodeksu cywilnego dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia.

Zgodnie z 405 kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Przepis ten stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 kc). Zgodnie z art 410 § 2 świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Zgodnie z art. 409 kc obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Powód wskazywał, że nawet uznając, że zasiłek chorobowy za sporny okres czasu został mu wypłacony nienależnie to obowiązek nienależnie pobranego świadczenia wygasł z uwagi na fakt, że zużył już wypłacone mu świadczenie, także nie jest już wzbogacony. Uzyskane środki zużył na potrzeby bieżące swoje i swojej rodziny, kiedy pozostawał niezdolny do pracy z przyczyn zdrowotnych, pozostając w przekonaniu, że należy mu się zasiłek chorobowy. Zwolnienia nie były kwestionowane i dopiero po rozwiązaniu umowy o prace, w lutym 2017 r. Zapadła decyzja podważającą prawo do zasiłku chorobowego. Do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia wniesionego przez powoda odwołania, tj. do stycznia 2019 r. Istniał nadal stan niepewności co do zasadności wypłacanego zasiłku. W tym czasie pieniądze wypłacone powodowi zostały przez niego wydane. Sąd nie podzielił przy tym twierdzeń pozwanego, że powód działał w złej wierz i że winien się liczyć z obowiązkiem zwrotu bowiem sama spółka nie miała pewności kiedy wypłacała zasiłek, czy jest on należny czy nie. Tym bardziej wiedzy takiej nie mógł mieć powód.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem nie każde zużycie w dobrej wierze bezpodstawnie uzyskanego świadczenia powoduje wygaśnięcie obowiązku zwrotu świadczenia. Następuje to tylko wtedy, gdy zużycie korzyści nastąpiło w sposób bezproduktywny, konsumpcyjny, tj. gdy wzbogacony, w zamian tej korzyści, nie uzyskał ani korzyści zastępczej ani zaoszczędzenia wydatku, gdy wydatek miał miejsce tylko dlatego, że uprzednio uzyskał on korzyść, bez której nie poczyniłby tego wydatku. Jeśli więc zobowiązany do zwrotu wyzbywa się korzyści, oszczędzając sobie wydatków z własnego majątku, np. płacąc własny dług, to nadal jest wzbogacony. W przypadku powoda zasiłek chorobowy przeznaczony był wyłącznie na potrzeby bieżące, konsumpcyjne. Dodatkowo należy też pamiętać, że pracownik ma prawo uważać, że wynagrodzenie wypłacane przez pracodawcę posługującego się wyspecjalizowanymi służbami jest spełniane zasadnie i zgodnie z prawem, a więc nie musi liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu (vide wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 sierpnia 2001 r. I PKN 408/2000). Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo wzajemne.

Zgodnie z art. 97 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1125) w toku postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy o roszczenia pracownika wydatki obciążające pracownika ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Sąd pracy w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga o tych wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113, z tym że obciążenie pracownika tymi wydatkami może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych. Mając powyższy fakt na uwadze Sąd nie obciążył powoda wydatkami poniesionymi tymczasowo na opinię biegłej z zakresu rachunkowości i finansów, o przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji.