IV K 308/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z 2016-01-14
Sygn. akt IV K 308/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 stycznia 2016 roku
Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie IV Wydział Karny
w składzie: Przewodniczący: SSR Radosław Myka
Protokolant: Karolina Jeżowska
w obecności Prokuratora: Joanny Wirskiej - Buk
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 7 października 2014 r., 24 listopada 2014 r., 27 stycznia 2015 r., 26 marca 2015 r., 7 maja 2015 r., 30 czerwca 2015 r., 27 sierpnia 2015 r., 29 września 2015 r., 27 listopada 2015 r. oraz 14 stycznia 2016 r.
sprawy R. K. s. K. i U. z d. K., ur. (...) w B.
oskarżonego o to, że:
w bliżej nieustalonym okresie czasu nie później niż w dniu 31 lipca 2008 r. przedłożył w C. O. Instytutu (...) Oddział w G. przy ul. (...) podrobione dokumenty w postaci kopii zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 07.07.2008 r. nr (...) i kopii zaświadczenia Urzędu Skarbowego W. M. nr 1232/NR(...)/-891/08, które miały istotne znaczenie dla uzyskania zamówienia publicznego od w/w Instytutu, który dysponował środkami publicznymi, tj. o czyn z art. 297 § 1 k.k.
orzeka
1. oskarżonego R. K. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 297 § 1 k.k.;
2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. M. kwotę (...),48 (tysiąc czterysta czterdzieści sześć 48/100) zł tytułem zwrotu kosztów obrony wykonywanej z urzędu;
3. koszty sądowe w sprawie przejmuje na rzecz Skarbu Państwa.
UZASADNIENIE
R. K. został oskarżony o to, że w bliżej nieustalonym okresie czasu nie później niż w dniu 31 lipca 2008 r. przedłożył w C. O. Instytutu (...) – Oddział w G. przy ul. (...) podrobione dokumenty w postaci kopii zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 07.07.2008 r. nr (...) i kopii zaświadczenia Urzędu Skarbowego W. M. nr 1232/NR(...)/-891/08, które miały istotne znaczenie dla uzyskania zamówienia publicznego od w/w Instytutu, który dysponował środkami publicznymi, tj. o czyn z art. 297 § 1 k.k.
Na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą przy ul. (...) w W. prowadziła działalność gospodarczą, której przedmiotem było między innymi wykonywanie usług polegających na czyszczeniu systemów wentylacyjnych. Prezesem Zarządu spółki w okresie od 30 czerwca 2006 r. do 30 marca 2009 r. był R. K., zaś jedynym udziałowcem R. G.. W trakcie funkcjonowania Spółka przynosiła straty, w związku z czym w 2007 r. R. G., uwzględniając sugestię R. K., założył spółkę (...) sp. z o.o., o tożsamym przedmiocie działalności jak (...) sp. z o.o., w której udziałowcami oprócz R. G. była A. K. – żona R. K.. Spółka (...) sp. z o.o. w ramach prowadzonej działalności uczestniczyła w procedurach przetargowych na wykonanie usług czyszczenia systemów wentylacyjnych organizowanych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień Publicznych.
W 2008 r. spółka (...) wzięła udział w dwóch nieograniczonych przetargach publicznych organizowanych przez C. O. Instytutu (...), Oddział w G., których przedmiotem było wykonanie usługi polegającej na czyszczeniu, dezynfekcji i powlekaniu preparatami bakteriobójczymi wewnętrznych kanałów wentylacyjnych wraz z elementami uzbrojenia budynku Diagnostyczno Zabiegowego w C. O. – Instytucie im. (...) – Oddział w G.. Stosownie do specyfikacji istotnych warunków zamówienia podmiot ubiegający się o jego wykonanie oprócz posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności oraz nie podlegania wykluczeniu na podstawie art. 24 ustawy Prawo zamówień publicznych winien przedłożyć wymagane przepisami ww. ustawy dokumenty w postaci między innymi - oryginałów bądź kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez wykonawcę - aktualnych zaświadczeń właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego oraz właściwego Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdzających, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, opłat oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne lub zaświadczeń, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności. Pierwsze postępowanie przetargowe o nr DA/DZ-381-1-12/08 zostało unieważnione w dniu 11 lipca 2008 r. z powodu nie spełnienia przez wykonawcę stawianych w specyfikacji istotnych warunków udziału w tym postępowaniu. Kolejne ogłoszenie o zamówieniu nr DA/DZ-381-1-44/08 wraz ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia (SIWZ) zostało zamieszczone na portalu Urzędu Zamówień Publicznych oraz na stronie internetowej zamawiającego w dniu 28 lipca 2008 r. Prowadzone postępowanie przetargowe nr DA/DZ-381-1-44/08, po otwarciu ofert w dniu 5 sierpnia 2008 r., zakończyło się wyborem oferty złożonej przez (...) sp. z o.o. w W. i zawarciem umowy na wykonanie zamówienia z tą spółką. Do przedmiotowej oferty przetargowej złożonej przez (...) sp. z o.o. wśród wymaganej dokumentacji przedłożono kopie zaświadczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lipca 2008 r. nr (...) oraz Urzędu Skarbowego W. - M. z dnia 17 lipca 2008 r. nr 1232/NR(...)/-891/08, które poświadczały nieprawdę, że (...) sp. z o.o. na daty ich wystawienia nie posiadała zaległości z tytułu podatków oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, w sytuacji gdy Spółka posiadała zaległości podatkowe w podatku PIT, CIT i VAT, jak również zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (k. 144-145). Spółka (...) – (...) sp. z o.o. wykonała na rzecz C. O. – Instytucie im. (...) – Oddział w G. usługę czyszczenia, dezynfekcji i powlekania preparatami bakteriobójczymi wewnętrznych kanałów wentylacyjnych wraz z elementami uzbrojenia budynku Diagnostyczno Zabiegowego w C. O. – Instytucie im. (...) – Oddział w G. zgodnie z zawartą umową oraz specyfikacją istotnych warunków zamówienia (SIWZ).
W dniu 30 marca 2009 r. R. K. został zatrzymany przez Policję jako osoba poszukiwana w celu doprowadzenia do zakładu karnego do odbycia kary 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej przez Sąd Rejonowy w Szczecinie prawomocnym wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2001 r. w sprawie o sygn. akt VI K 581/00. Przede wszystkim w związku z tą okolicznością R. K. został odwołany z funkcji Prezesa Zarządu Euro – (...) sp. z o.o., R. G. przejął funkcje prezesa zarządu i niezwłocznie zarządził przeprowadzenie audytu w spółce w celu szczegółowej kontroli działalności R. K. jako prezesa zarządu spółki. W toku audytu ustalono, że w okresie pełnienia funkcji Prezesa zarządu przez R. K. spółka uczestniczyła w postępowaniach przetargowych na wykonanie usług w ramach procedur przewidzianych ustawą Prawo Zamówień Publicznych, w tym w lipcu 2008 r. przetargu organizowanym przez C. O. Instytutu (...) w G., którego przedmiotem było wykonanie usługi polegającej na czyszczeniu, dezynfekcji i powlekaniu preparatami bakteriobójczymi wewnętrznych kanałów wentylacyjnych w jednym z budynków C. O. – Instytucie im. (...) – Oddział w G.. W toku audytu ujawniono, że zgodnie ze specyfikacją zamówienia nr DA/DZ-381-1-44/08 z dnia 24.07.2008 r. (SIWZ) wymagane było przedstawienie dokumentów z właściwego Urzędu Skarbowego oraz właściwego oddziału ZUS o nie zaleganiu przez spółkę z podatkami oraz składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, zaś złożone wraz z ofertą przetargową kserokopie zaświadczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 07 lipca 2008 r. nr (...) oraz Urzędu Skarbowego W. - M. nr 1232/NR(...)/-891/08, poświadczały nieprawdę co do okoliczności braku zaległości podatkowych oraz z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne ze strony (...) sp. z o.o. na daty ich wystawienia, co miało istotne znaczenie dla uzyskania zamówienia publicznego od tej instytucji. W istocie w 2008 r. (...) sp. z o.o. posiadała zaległości z tytułu podatków oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, zaś Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Urząd Skarbowy W. - M. wskazanych wyżej zaświadczeń tej Spółce, nie wydawały.
W dniu 20 maja 2010 r. R. G. złożył do Prokuratury Rejonowej W. - M. zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przez R. K. jako Prezesa Zarządu (...) sp. z o.o. przestępstwa z art. 297 § 1 k.k.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wypisu z KRS (k. 51-58), dokumentacji specyfikacji zamówienia (k. 59-720), kopii dokumentacji przetargowej z C. O. w G. (k. 91-129), pisma z Urzędu Skarbowego (k. 138, 144, 161), pisma z ZUS (k. 137, 145, 163), dokumentacji fotograficznej (k. 308-334), notatki ze zgromadzenia wspólników (k. 336-337), pisemnych ekspertyz kryminalistycznych z zakresu badań pisma ręcznego (k. 282-290, 493-498), ustnej opinii biegłego T. J. (k. 405), częściowo zeznań świadków: R. G. (k. 74-75, 251-255), Ł. Ż. (k. 255-257), M. K. (k. 147-148, 275-277), zeznań świadków: A. S. (k. 155, 389-393, 485), P. N. (k. 444-445), A. K. (k. 486), S. K. (k. 486).
Oskarżony R. K. zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego, jak i na rozprawie przed sądem nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień (k. 172, 231).
Sąd zważył co następuje:
Sąd uwzględnił wyjaśnienia oskarżonego R. K., które de facto ograniczają się do zaprzeczenia jakoby w okresie i okolicznościach wskazanych w treści zarzucanego mu czynu przedłożył w C. O. Instytutu (...), Oddział w G. podrobione dokumenty w postaci kopii zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 07.07.2008 r. nr (...) i kopii zaświadczenia Urzędu Skarbowego W. - M. nr 1232/NR(...)/-891/08, które miały istotne znaczenie dla uzyskania zamówienia publicznego od w/w Instytutu, albowiem oskarżony konsekwentnie okoliczności tej zaprzeczał, a przede wszystkim dlatego, że jego twierdzenia nie podważa w sposób nie budzący wątpliwości pozostały materiał dowodowy zgromadzony w sprawie zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak również uzupełniony przed sądem, w szczególności zeznania przesłuchanych w sprawie świadków Ł. Ż., R. G., M. K. i A. S., ponadto treść sporządzonych przez biegłego z zakresu badań pisma ręcznego pisemnych ekspertyz, jak również załączonej dokumentacji dotyczącej udziału spółki (...) sp. z o.o. w przetargu organizowanym w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych na wykonanie usług na rzecz ww. placówki medycznej.
Wskazać należy, iż podstawą przedstawienia oskarżonemu R. K. wskazanego w treści aktu oskarżenia zarzutu popełnienia przestępstwa, były w głównej mierze zeznania R. G., Ł. Ż. i M. K.. Zauważyć należy, iż wymienieni świadkowie to osoby ściśle związane ze spółką (...) sp. z o.o., bądź z racji, jak w przypadku R. G. bycia jej jedynym udziałowcem, bądź jak w przypadku Ł. Ż., A. S. czy M. K. – osobami, które z racji pełnionych funkcji i wykonywanych obowiązków – miały zarówno wiedzę co do procedur związanych z udziałem spółki w postępowaniach przetargowych prowadzonych w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych, a także biorąc pod uwagę okoliczność, że po odwołaniu oskarżonego ze stanowiska Prezesa Zarządu w dalszym ciągu pracowały na rzecz Spółki, ściśle określony stosunek do przedmiotu niniejszego postępowania i osoby oskarżonego. Podkreślić należy, iż oskarżonemu R. K. zarzucono popełnienie przestępstwa z art. 297 § 1 k.k., polegającego na przedłożeniu w celu uzyskania zamówienia publicznego na rzecz zarządzanej przez niego spółki poświadczających nieprawdę dokumentów w postaci zaświadczeń z ZUS i właściwego Urzędu Skarbowego potwierdzających spełnianie przez Spółkę wymogów formalnych, tj. nie zalegania z tytułu podatków czy składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Tym samym dla przypisania winy oskarżonemu oskarżyciel publiczny powinien wykazać, że to R. K. z racji zajmowanego stanowiska Prezesa Zarządu (...) sp. z o.o., z jednej strony był jedyną osobą odpowiadającą i nadzorującą udział spółki w postępowaniach przetargowych, w szczególności w zakresie gromadzonej na potrzeby tych postępowań wymaganej dokumentacji, w tym wymaganych zaświadczeń o nie zaleganiu z należnościami publicznoprawnymi na rzecz ZUS czy Urzędu Skarbowego, co więcej, iż to oskarżony działając umyślnie i obejmując świadomością, że przedmiotowe zaświadczenia poświadczają nieprawdę co do wskazanych w ich treści okoliczności, bądź osobiście bądź w inny sposób złożył te dokumenty wraz ofertą przetargową na wykonanie zamówienia publicznego o nr DA/DZ-381-1-44/08 dla C. O. w G.. W ocenie Sądu wnikliwa analiza treści zeznań złożonych przez świadków R. G., Ł. Ż., M. K., a także A. S., w szczególności okoliczności wynikające z tych zeznań dotyczące sposobu funkcjonowania spółki (...) sp. z o.o., w czasie gdy prezesem zarządu był R. K., trybu podejmowania decyzji, sposobu gromadzenia i przechowywania dokumentacji oraz osób mających do niej dostęp, w zestawieniu z pozostałym materiałem dowodowym, w tym treścią opinii biegłego z zakresu badań pisma ręcznego, nie daje podstaw do ustalenia w sposób nie budzący wątpliwości, że to oskarżony był jedyną osobą, sprawującą nadzór nad przebiegiem udziału spółki w procedurze zamówienia publicznego na rzecz C. O. w G., w szczególności, że to oskarżony pozyskał, a następnie przedłożył poświadczające nieprawdę zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lipca 2008 r. nr (...) i z Urzędu Skarbowego W. - M. z dnia 17 lipca 2008 r. nr 1232/NR(...)/-891/08, działając w celu uzyskania tego zamówienia publicznego.
Oceniając zeznania świadka R. G. Sąd miał na uwadze, iż świadek będąc jedynym udziałowcem w spółce (...) sp. z o.o. po odejściu drugiego ze wspólników, powierzył oskarżonemu funkcję Prezesa Zarządu Spółki, był więc de facto osobą nadzorującą wykonywanie przez niego obowiązków. Zauważyć należy, iż w okresie blisko trzech lat sprawowania stanowiska Prezesa Zarządu przez oskarżonego, a więc od 30 czerwca 2006 r. do 30 marca 2009 r. R. G. nie miał zastrzeżeń odnośnie sposobu czy jakości wykonywanej przez oskarżonego funkcji, a dopiero po zatrzymaniu oskarżonego w dniu 30 marca 2009 r. i odwołaniu z zajmowanego stanowisko, w toku zarządzonego audytu w spółce ujawniono nieprawidłowości w zakresie prowadzonych postępowań przetargowych w zakresie rzetelności przedkładanej dokumentacji, za co miał być odpowiedzialny R. K.. W ocenie Sądu analiza zeznań świadka R. G. wskazuje, iż nie mając wiedzy – co sam przyznał (k. 251) - i nie orientując się kto w Spółce zajmował się przygotowywaniem dokumentacji przetargowej, w tym pozyskiwaniem dokumentów z Urzędu Skarbowego czy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z góry przyjął, że to oskarżony musiał wiedzieć i akceptować fakt, że przedkłada przedmiotowe kopie zaświadczeń do oferty na wykonanie zamówienia na rzecz C. O. w G.. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka R. G. jakoby taka okoliczność miała miejsce, albowiem okoliczność ta nie znajduje potwierdzenia w treści pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, co więcej okoliczności wynikające z treści zeznań świadków A. S., Ł. Ż., M. K. czy P. N., w zestawieniu z treścią opinii biegłego z zakresu pisma ręcznego, a także załączoną przez oskarżonego dokumentacją dotyczącą przebywania na urlopie wypoczynkowym w okresie od 27 lipca 2008 r. do 7 sierpnia 2008 r., podważają twierdzenie świadka R. G. jakoby to tylko oskarżony nadzorował osobiście gromadzenie dokumentów dla potrzeb realizacji zamówienia dla C. O. w G., co więcej aby to oskarżony przedłożył poświadczające nieprawdę zaświadczenia w celu uzyskania tego zamówienia publicznego. Za budzące uzasadnione wątpliwości w świetle wskazań logicznego rozumowania, wiedzy i doświadczenia życiowego Sąd uznał także twierdzenie R. G. jakoby o tym, że oskarżony był osobą karaną dowiedział się dopiero po jego zatrzymaniu w dniu 30 marca 2009 r. Z zeznań świadka A. S. zatrudnionej w spółce (...) sp. z o.o. najpierw na stanowisku asystentki zarządu, a następnie kierownika działu marketingu wynika, że zarówno świadek, jak i inni pracownicy firmy mieli wiedzę, że R. K. był osobą karaną (k. 391). Trudno zatem uznać, aby takiej wiedzy nie posiadał właściciel spółki. W ocenie Sądu analiza zeznań świadka R. G., uwzględniając zarówno charakter, jak i czas wysuwanych pod adresem oskarżonego zarzutów działania na szkodę spółki, także w zakresie dotyczącym wyprowadzenia pieniędzy z kasy spółki, co nie stanowi jednak przedmiotu oceny w niniejszym postępowaniu, jak również okoliczność łączących świadka G. z Ł. Ż. rodzinnych powiązań, czego nie negował R. G. (k. 255), wskazuje na to, że R. G. nie jest osobą obiektywną i bezstronną i składając zeznania w niniejszej sprawie, miał określony interes w obciążeniu oskarżonego odpowiedzialnością za nieprawidłowości przy ubieganiu się o zamówienie publiczne oferowane przez C. O. w G., z drugiej strony zaś w pominięciu okoliczności dotyczących zakresu obowiązków wykonywanych przez Ł. Ż., który – jak zeznał R. G. – pod kierunkiem oskarżonego zdobywał doświadczenie w zarządzaniu spółką.
Oceniając zeznania świadka Ł. Ż. stwierdzić należy, iż są wiarygodne jedynie częściowo, w zakresie w jakim korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Sąd nie miał wątpliwości, że Ł. Ż. był zatrudniony zarówno w spółce (...) sp. z o.o., gdzie pełnił funkcję kierownika działu marketingu, ponadto piastował także funkcję prezesa zarządu w spółce (...) sp. z o.o., w której prokurentem był oskarżony. Za niewiarygodne Sąd uznał zeznania Ł. Ż. co do zakresu wykonywanych obowiązków w spółce (...) sp. z o.o. Twierdzenia świadka, iż nigdy nie przygotowywał dokumentacji ofertowej do przetargów, czym miał zajmować się jedynie oskarżony K. przy pomocy pracowników A. S. i M. K., podobnie jak twierdzenie, iż do chwili zatrzymania oskarżonego przez policję w marcu 2009 r., nie wiedział jakie dokumenty są potrzebne do przetargu, jest niewiarygodne tak w świetle pozostałego materiału dowodowego, w tym treści zeznań świadka A. S. czy P. N., jak i budzi wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego. Podkreślić należy, iż ze spójnych i konsekwentnych zeznań A. S. wprost wynika, że Ł. Ż. był upoważniony przez oskarżonego do pozyskiwania zaświadczeń z ZUS i Urzędu Skarbowego na potrzeby udziału spółki w postępowaniach przetargowych na wykonanie zamówień publicznych (k. 153v). Co więcej A. S. przyznała, że albo ona albo M. K. przygotowywały dokumentację ofertową, po uzyskaniu informacji od oskarżonego bądź właśnie Ł. Ż.. Ponadto z zeznań A. S. wynika, że oferty dla klienta drukowane były czasami na pozostawionych przez oskarżonego kartkach z podpisem in blanco, które były ogólnie dostępne i leżały w szufladzie (k. 390). Biorąc pod uwagę, iż Ł. Ż. wykonując obowiązki w spółce w 2008 r. pracował w jednym pomieszczeniu z oskarżonym (k. 257), uwzględniając także okoliczności wskazane przez A. S., że to Ł. Ż. jeździł do ZUS-u czy Urzędu Skarbowego po wymagane procedurą przetargową zaświadczenia, jak również że w trakcie nieobecności oskarżonego dokumenty były drukowane na pustych kartkach z podpisem in blanco oskarżonego (k. 392), zaś pieczątka Prezesa Spółki była dostępna w firmie, w ocenie Sądu istnieją uzasadnione wątpliwości odnośnie wiedzy i udziału oskarżonego R. K. w procedurze przygotowania i zatwierdzenia dokumentacji ofertowej na wykonanie zamówienia publicznego o nr DA/DZ-381-1-44/08 dla C. O. w G.. Podkreślić bowiem należy, iż oskarżony przedłożył do akt sprawy dokumentację w postaci faktur VAT, także fotograficzną potwierdzającą, iż w okresie od 27 lipca 2008 r. do 7 sierpnia 2008 r. przebywał z rodziną na M. na urlopie, którą to okoliczność potwierdzili przesłuchani w charakterze świadków żona A. K. i syn S. K. (k. 485-486). Biorąc pod uwagę tę okoliczność i uwzględniając treść zeznań świadka A. S. co do sposobu tworzenia dokumentacji ofertowej dla klienta w sytuacji nieobecności oskarżonego w firmie (w oparciu pozostawione przez R. K. puste kartki z podpisami in blanco bez daty), jak również to, że oskarżonego w takiej sytuacji de facto zastępował Ł. Ż. (k. 393), nie można wykluczyć tego przedmiotowa oferta przetargowa dla ogłoszenia o zamówieniu publicznym nr DA/DZ- (...)-44/08 C. O. w G., została sporządzona i przedłożona bez wiedzy i udziału oskarżonego R. K.. Istniejące wątpliwości co do udziału w tym procesie oskarżonego pogłębiają także wnioski wynikające z pisemnych oraz ustnej uzupełniającej ekspertyzy biegłego z zakresu badań pisma ręcznego i dokumentów T. J.. W treści pierwszej ze sporządzonych opinii biegły stwierdził, że zarówno 10 podpisów występujących na czterech dokumentach z 1 – wszej oferty przetargowej oznaczonej numerem DA/DZ – 381 – 1 – 12/08 z dnia 3.07.2008 r. – podpisy na stronach oznaczonych numerami: 3, 5, 7, 9, 27, 29, 31, 35 i 37 z 144 oraz 9 podpisów występujących na czterech dokumentach z 2 – giej oferty przetargowej oznaczonej numerem DA/DZ – 381 – 1 – 44/08 z dnia 31.07.2008 r. – podpisy na stronach oznaczonych numerami: 3, 5, 7, 9, 11, 13, 33, 35 i 37 z 148 – są autentycznymi podpisami R. K. i zostały własnoręcznie sporządzone przez tę osobę (k. 282-290). Z kolei z treści pisemnej uzupełniającej opinii z dnia 28 grudnia 2015 r. biegły T. J. – odpowiadając na pytanie Sądu czy przedmiotowe strony w obrębie dokumentu oferty przetargowej z dnia 31.07.2008 r. kierowanej przez (...) sp. z o.o. do C. O. w G. zostały ponumerowane oraz opatrzone datą przez oskarżonego R. K., wykluczył taką możliwość i stwierdził, że zarówno sześć zapisów numerów stron oferty przetargowej „3 148”, „5 148”, „7 148”, „9 148”, „11 148” i „13 148” znajdujące się w górnych częściach prawych stron tego dokumentu, jak i dwa zapisy ręczne dat o treściach: „31.07.08” i „31.07.2008 r.” występujące w rubrykach „data...”, na awersach 4 – tej strony załącznika nr 2 i strony 2 – giej załącznika nr 1do opisanej wyżej oferty przetargowej – nie zostały sporządzone przez R. K. , przy czym zostały wykonane przez jedną osobę (k. 493-498). Treść drugiej z przytoczonych wyżej ekspertyz kryminalistycznych koresponduje zatem z treścią zeznań świadka A. S. co do sposobu tworzenia dokumentacji ofertowej dla klienta w sytuacji nieobecności oskarżonego w firmie (w oparciu pozostawione przez R. K. puste kartki z podpisami in blanco bez daty) i daje podstawę do stwierdzenia, że tego rodzaju sytuacja mogła mieć miejsce w przypadku oferty przetargowej z dnia 31 lipca 2008 r. kierowanej do C. O. w G. przez spółkę (...) sp. z o.o., a co za tym idzie, iż mogło to się odbyć bez wiedzy oskarżonego, który w tym okresie przebywał na urlopie. Wydaje się, że jeżeli oskarżony przebywałby w Biurze firmy podczas sporządzania dokumentacji przetargowej to nie tylko podpisałby się na dokumentacji, ale także przynajmniej opatrzył by podpis (końcowy) na ofercie własnoręcznie sporządzoną datą. W tej sytuacji jednak powyższe nie miało miejsca. Co tym bardziej potwierdza wersję przedstawiona przez świadka A. S.. Obydwie wskazane wyżej opinie biegłego T. J. Sąd uznał wiarygodne, albowiem ich treść jest jasna, pełna i wewnętrznie oraz wzajemnie niesprzeczna, ponadto zostały sporządzone przez osobę mającą fachową wiedzę i doświadczenie w dziedzinie stanowiącej ich przedmiot.
Oceniając treść zeznań świadka Ł. Ż., podobnie jak w przypadku świadka R. G., Sąd miał na uwadze, iż Ł. Ż. nie jest osobą obiektywną i bezstronną w niniejszej sprawie i składając zeznania miał określony interes w obciążeniu oskarżonego wyłączną odpowiedzialnością za nieprawidłowości przy ubieganiu się o zamówienie publiczne oferowane przez C. O. w G.. W ocenie Sądu bowiem treść zeznań świadka A. S., także częściowo P. N., jak również wnioski wynikające z opinii biegłego z zakresu badań pisma ręcznego w zestawieniu z okolicznością, że oskarżonego nie było w firmie w okresie w okresie od 27 lipca 2008 r. do 7 sierpnia 2008 r., może wskazywać na udział i podjęcie decyzji przez Ł. Ż. co do sposobu sporządzenia i treści oferty dla C. O. w G., tym samym świadek Ż. miał interes, aby okoliczności dotyczących zakresu obowiązków wykonywanych w spółce (...) sp. z o.o. przedstawiać w sposób dla siebie możliwie najkorzystniejszy. Tym nie mniej Sąd uznał, iż ze wskazanego wyżej powodu zeznania Ł. Ż., co do okoliczności istotnych z punktu widzenia treści zarzucanego oskarżonemu czynu, nie stanowią wiarygodnego materiału dowodowego.
Sąd uwzględnił natomiast zeznania świadka A. S., albowiem świadek w logiczny i konsekwentny sposób opisała sposób funkcjonowania spółki (...) sp. z o.o. w okresie gdy Prezesem Zarządu był oskarżony R. K., tak w zakresie wykonywanych przez nią obowiązków na stanowisku najpierw asystenta zarządu, a następnie kierownika ds. marketingu, jak również obowiązków wykonywanych przez pozostałych pracowników spółki, w tym Ł. Ż.. A. S. potwierdziła, że zajmowała się sporządzaniem i kompletowaniem dokumentacji przetargowej, wskazała, że oskarżony informował ją o proponowanej kwocie za wykonanie usługi, która była wpisywana przez nią do zapytania przetargowego, następnie wraz z M. K. świadek kompletowała dokumentację. A. S. przyznała, że w sytuacji gdy potrzebne były dokumenty w postaci zaświadczeń o nie zaleganiu przez spółkę z płatnościami w ZUS czy Urzędzie Skarbowym, dokumenty te załatwiał Ł. Ż., który był upoważniony do ich pozyskiwania. Z zeznań świadka wynika, że nie uczestniczyła już w sporządzaniu dokumentacji do postępowania przetargowego na wykonanie usługi w C. O. w G., gdyż w tym okresie była na zwolnieniu lekarskim, natomiast jej zdaniem dokumentacja ta mogła zostać sporządzona przez M. K. albo Ł. Ż., nie miała też wiedzy czy spółka w 2008 r. miał zaległości w ZUS czy w Urzędzie Skarbowym. A. S. wskazała także, iż w trakcie nieobecności oskarżonego dokumentacja była sporządzania z wykorzystaniem pozostawionych przez niego kartek z podpisami in blanco, bez dat, na których drukowano oferty dla klienta. Wskazała także na rolę, jaką odgrywał w takiej sytuacji Ł. Ż., który był jej oraz M. K., przełożonym i któremu sporządzona dokumentacja była przekazywana, w sytuacji gdy oskarżony był na urlopie. Sąd uwzględnił treść zeznań A. S. uznając, że świadek nie miała powodu, aby w ich treści nie opisywać rzeczywistej sytuacji istniejącej w spółce (...) sp. z o.o. Należy podkreślić, iż świadek nie jest już pracownikiem przedmiotowej Spółki, nie ma interesu, aby składać zeznania obciążające którekolwiek ze stron. W ocenie Sądu treść zeznań A. S. potwierdza istnienie konfliktu między R. G., a oskarżonym związanego ze sposobem wykonywania funkcji prezesa zarządu spółki przez R. K., treść jej zeznań wskazuje, że R. G. wraz z Ł. Ż. nie dość, że starali się obarczyć odpowiedzialnością za złą sytuację finansową spółki oskarżonego, to wywierali wpływ na pracowników, w tym na nią oraz M. K., w celu złożenia niekorzystnych zeznań dla oskarżonego.
Zeznania świadka M. K. różnią się od treści zeznań A. S.. M. K. w spółce (...) sp. z o.o. zajmował stanowisko kierownika działu ds. marketingu, po A. S., przy czym wcześniej z nią współpracowała i wykonywała de facto te same czynności co A. S.. Inaczej jednak niż ww. świadek, M. K. wskazała, że pozyskiwaniem zaświadczeń o nie zaleganiu z opłacaniem podatków czy składek zajmował się Prezes Zarządu Spółki, według świadka to oskarżony musiał pozyskać przedmiotowe zaświadczenia do oferty dla C. O. w G., przy czym przyznała, że nie wiedziała kto w tym konkretnym przypadku, tym się zajmował (147v). Z zeznań M. K. wynika, że nie było możliwości, aby inna osoba niż Prezes Zarządu pozyskał te zaświadczenia i je dostarczył w oryginale lub kserokopii do dokumentacji przetargowej. Składając zeznania na rozprawie przed sądem M. K. stwierdziła, że nie przypomina sobie, kto te zaświadczenia dla tego konkretnego przetargu miał uzyskać (k. 276), potwierdziła jednak, że w czasie nieobecności oskarżonego zastępował go Ł. Ż.. Nie kojarzyła sytuacji, aby Ł. Ż. organizował dokumenty przetargowe. Oceniając treść zeznań świadka M. K. Sąd nie miał wątpliwości, że na ich treść nie pozostaje bez wpływu okoliczność, że świadek była dłużej pracownikiem spółki i podwładną R. G. i Ł. Ż.. Biorąc pod uwagę także okoliczności wynikające z zeznań A. S. odnośnie wywierania presji na te osoby przez R. G. i Ł. Ż., co do treści składanych w niniejszej sprawie zeznań, Sąd uznał, ze M. K. starała się nie zaszkodzić Ł. Ż. czy R. G. i wykazać, że to wyłącznie oskarżony odpowiadał za pozyskanie i przygotowanie dokumentacji przetargowej w spółce (...) sp. z o.o., w tym zaświadczeń do ofert dla C. O. w G.. Mając na uwadze istniejące w tym zakresie wątpliwości wynikające także z treści ekspertyz biegłego z zakresu badań dokumentów i zeznań A. S. oraz P. N., Sąd uznał, że zeznania M. K. nie stanowią wiarygodnego i przekonującego materiału dowodowego.
Przesłuchany w charakterze świadka P. N., który pracował w biurze Spółki (...) sp. z o.o. w 2008 r., zeznał, że na początku przetargami zajmował się oskarżony R. K., jednakże później także Ł. Ż.. Świadek potwierdził, że Ł. Ż. przebywał w jednym biurze z oskarżonym, w sytuacji nieobecności oskarżonego w firmie zastępował go Ł. Ż.. Z zeznań P. N. wynika także, iż świadek zajmował się jedynie odbieraniem dokumentów z Urzędu Skarbowego czy KRS na zlecenie oskarżonego bądź też Ł. Ż.. Zeznał, że oskarżony stale współpracował z Ł. Ż., który jest bratankiem właściciela firmy (...). Potwierdził, że były okresy, że oskarżony przez 2 – 3 tygodnie nie przebywał w biurze Spółki, także w okresie przetargu dot. zamówienia z C. O. w G.. Sąd uwzględnił zeznania świadka P. N., albowiem ich treść koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym, w tym zeznaniami świadka A. S..
Przesłuchani w charakterze świadków A. K. i S. K. – żona i syn oskarżonego – potwierdzili okoliczność wspólnego wyjazdu oskarżonego na urlop na M. w okresie od 27 lipca 2008 r. do 8 sierpnia 2008 r., wskazując, że oskarżony przez cały czas przebywał na M.. Świadkowie przyznali, że oskarżony posiadał telefon komórkowy, przy czym z ich relacji wynika, że nie kontaktował się z pracownikami spółki, w której pełnił funkcję Prezesa Zarządu. W ocenie Sądu okoliczność pobytu oskarżonego w tym okresie na urlopie znajduje potwierdzenie w treści pozostałego materiału dowodowego zebranego w sprawie, w tym załączonej dokumentacji fotograficznej, kopii faktur za wynajem jachtu, zakwaterowanie, tym samym Sąd uwzględnił treść zeznań wskazanych wyżej świadków w tym zakresie. Zeznania A. K. i S. K. co do okoliczności braku kontaktu telefonicznego oskarżonego z firmą mogą budzić wątpliwości, biorąc pod uwagę sprawowaną przez niego funkcję oraz długość urlopu, trudno zakładać, iż nie interesował się tym, co dzieje się w Spółce, nie mniej jednak okoliczność ta nie ma wpływu ogólna ocenę wiarygodności zeznań ww. świadków, które w ocenie Sądu stanowią wiarygodny materiał dowodowy w niniejszej sprawie.
Odnośnie pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie zaliczonych w poczet materiału dowodowego na podstawie art. 394 § 1 i 2 k.p.k., w postaci między innymi: wypisu z KRS (k. 51-58), specyfikacji zamówienia (k. 59-72), kopii dokumentacji przetargowej z C. O. w G. (k. 91-129), kopii faktur (k. 338-348), pism z ZUS i Urzędu Skarbowego (k. 137-138, 144-145, 161, 163), Sąd uwzględnił je przy ustalaniu stanu faktycznego nie znajdując podstaw do zakwestionowania ich autentyczności ani prawdziwości zawartych w nich treści.
W ocenie Sądu w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego po dokonaniu jego oceny w oparciu o dyrektywy wskazane w art. 7 k.p.k. należy stwierdzić, iż brak jest w sprawie niniejszej dowodów wskazujących w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, iż oskarżony R. K. dopuścił się zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu zabronionego.
Przepis art. 297 § 1 k.k. penalizuje zachowanie sprawcy, który w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, dotacji, subwencji zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia. „Dokument jest podrobiony wówczas, gdy nie pochodzi od osoby, w imieniu której został sporządzony” (J. Giezek w: Komentarzu do art. 297 k.k., Lex Omega). Zgodnie z art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 29.01.2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), zamówieniem publicznym jest umowa dotycząca zamówienia na roboty budowlane, dostawy oraz wykonywanie usług, opłaca w całości lub w części ze środków publicznych. Przestępstwo z art. 297 § 1 k.k. ma charakter umyślny, przy czym – ze względu na pojawiający się wśród znamion charakteryzujących stronę podmiotową cel zachowania sprawcy – w rachubę wchodzi wyłącznie zamiar bezpośredni, kierunkowy.
Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż zgromadzony na etapie postępowania przygotowawczego przez oskarżyciela publicznego, a następnie uzupełniony w toku postępowania sądowego materiał dowodowy, nie daje podstawy do przypisania oskarżonemu R. K. winy w zakresie zarzucanego mu czynu zabronionego. Podkreślić należy, iż w sprawie nie zostało wykazane, aby to R. K. z racji zajmowanego stanowiska Prezesa Zarządu (...) sp. z o.o., był jedyną osobą odpowiadającą i nadzorującą udział spółki w postępowaniach przetargowych, w szczególności w zakresie gromadzonej na potrzeby tych postępowań wymaganej dokumentacji, w tym wymaganych zaświadczeń o nie zaleganiu z należnościami publicznoprawnymi na rzecz ZUS czy Urzędu Skarbowego, co więcej, iż to oskarżony nadzorując przygotowanie oferty przetargowej na wykonanie zamówienia publicznego o nr DA/DZ-381-1-44/08 dla C. O. w G., działając umyślnie i obejmując świadomością, że kopie zaświadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lipca 2008 r. nr (...) i z Urzędu Skarbowego W. - M. nr 1232/NR(...)/-891/08, które miały istotne znaczenie dla uzyskania zamówienia publicznego od w/w Instytutu, poświadczają nieprawdę co do wskazanych w ich treści okoliczności, bądź osobiście bądź w inny sposób złożył te dokumenty wraz ofertą przetargową na wykonanie zamówienia publicznego o nr DA/DZ-381-1-44/08 dla C. O. w G.. W ocenie Sądu na podstawie treści zeznań złożonych przez świadków R. G., Ł. Ż., M. K., a także A. S., uwzględniając wynikające z ich treści rozbieżności co do dotyczących sposobu funkcjonowania spółki (...) sp. z o.o., w czasie gdy Prezesem Zarządu był R. K., trybu podejmowania decyzji, sposobu gromadzenia i przechowywania dokumentacji oraz osób mających do niej dostęp, jak również pozostały materiał dowodowy, w tym treść ekspertyz biegłego z zakresu badań pisma ręcznego, wykluczających, aby to oskarżony R. K. w treści oferty przetargowej z dnia 31 .lipca 2008 r. kierowanej przez (...) sp. z o.o. do C. O. w G. był osobą, która opatrzyła ten dokument datą „31.07.2008 r.”, nie daje podstaw do ustalenia, że to oskarżony pozyskał, a następnie przedłożył poświadczające nieprawdę zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lipca 2008 r. nr (...) i z Urzędu Skarbowego W. - M. z dnia 17 lipca 2008 r. nr 1232/NR(...)/-891/08, działając w celu uzyskania dla zarządzanej przez siebie Spółki tego zamówienia publicznego. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego, w tym zeznań wskazanych wyżej świadków, wskazuje, że w procesie gromadzenia i przygotowywania dokumentacji przetargowej oprócz oskarżonego aktywnie uczestniczył także Ł. Ż., który w szczególności był upoważniony do pozyskiwania wymaganych zaświadczeń z ZUS czy Urzędu Skarbowego, co więcej uwzględniając okoliczność, że oskarżony i Ł. Ż. pracowali w jednym pomieszczeniu, że w okresie nieobecności oskarżonego w firmie (...) go zastępował i to jemu była przekazywana przygotowana przez pracowników dokumentacja, jak również mając na uwadze wnioski płynące z ekspertyz biegłego z zakresu badań pisma ręcznego, treść zeznań świadka A. S., a także okoliczność przebywania na urlopie wypoczynkowym, nie można jednoznacznie wykluczyć tego, że to na skutek działania Ł. Ż. czy też innych osób, doszło do przedłożenia w C. O. Instytutu (...) Oddział w G. wraz z ofertą przetargową kserokopii zaświadczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lipca 2008 r. nr (...) oraz Urzędu Skarbowego W. - M. z dnia 17 lipca 2008 r. nr 1232/NR(...)/-891/08, poświadczających nieprawdę co do okoliczności braku zaległości podatkowych oraz z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne ze strony (...) sp. z o.o. na daty ich wystawienia, co miało istotne znaczenie dla uzyskania zamówienia publicznego od tej instytucji.
Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że w sprawie brak jest dowodów, które wskazywały jednoznacznie i bez żadnych wątpliwości, że to oskarżony R. K. działając w sposób umyślny dopuścił się zarzucanego mu czynu zabronionego i w związku z istniejącymi wątpliwościami w tym zakresie Sąd w myśl zasady in dubio pro reo wyrażonej w art. 5 § 2 k.p.k. zobowiązany był rozstrzygnąć je na korzyść oskarżonego i uniewinnić go od popełnienia zarzucanego mu czynu.
Na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. M. kwotę 1446,48 złotych zawierającą należny podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.
W pozostałym zakresie na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami postępowania w sprawie obciążył Skarb Państwa.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie
Data wytworzenia informacji: