Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z 17 lutego 2016 r. (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty – Subfundusz KI 1 w W., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wystąpił ze skierowanym przeciwko M. M. żądaniem zapłaty kwoty 17 200,08 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od kwoty 6 810,68 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 10 389,40 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powód domagał się nadto zasądzenia kosztów postępowania w kwocie 4 478 zł, w tym 3 600 zł kosztów zastępstwa procesowego.

Powód wyjaśniał, że dochodzona pozwem kwota stanowi roszczenie wynikające z zawartej między pozwanym, a (...) Bank S. A. (poprzednikiem prawnym (...) Bank S. A.) umowy kredytu gotówkowego. Umowa opiewać miała na kwotę 7 412,90 zł. Wedle twierdzeń pozwu, strona pozwana nie wywiązała się należycie z umowy, co miało skutkować jej wypowiedzeniem. Będący bankiem, poprzedni wierzyciel wystawił przeciw pozwanej bte, który został następnie zaopatrzony w klauzulę wykonalności i na jego podstawie komornik wszczął egzekucję. Egzekucja miała nie wyczerpać całości roszczenia. Powód miał nabyć wierzytelność na podstawie umowy z 22 kwietnia 2015 r. Dalej powód wyjaśniał, że na dochodzoną kwotę składa się:

-

6 810,68 zł tytułem niespłaconej kwoty kapitału,

-

9 144,99 zł tytułem odsetek karnych naliczonych przez poprzedniego wierzyciela od kwoty niespłaconego kapitału za okres od dnia występowania zaległości w spłacie do dnia 7 marca 2015 r. wg stopy wskazanej w umowie każdorazowo nie wyższej niż stopa odsetek maksymalnych,

-

577,15 zł tytułem odsetek umownych naliczanych przez poprzedniego wierzyciela za okres od daty zawarcia umowy bankowej do dnia jej rozwiązania wg stopy odsetek określonej w umowie nie wyższej niż stopa odsetek maksymalnych,

-

667,26 zł tytułem odsetek karnych naliczonych od kwoty niespłaconego kapitału w okresie od dnia 9 marca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP i w okresie od 1 stycznia 2016 r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).

Pozwana, reprezentowana przez pełnomocnika będącego adwokatem, wystąpiła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych. Zajmując stanowisko zaprzeczała istnieniu, wysokości i wymagalności dochodzonego roszczenia, twierdząc, że strona powodowa nie przedstawiła dowodów na tę okoliczność. Nadto pozwana, podkreślając, że czyni to z ostrożności procesowej, podniosła zarzut przedawnienia. Kwestionowana przez pozwaną była także legitymacja czynna powoda. W tym zakresie pozwana wskazywała, że w dołączonym do akt odpisie umowy przelewu zakryte zostały postanowienia umowne składające się na essentialia negotii umowy przelewu, jak w szczególności cena. Pozwana wskazywała, że z umowy nie wynika, że cena została w całości zapłacona, wskazując przy tym, że w praktyce przejście wierzytelności uzależnione od spełnienia warunku w postaci zapłaty ceny, zaś ta okoliczność nie jest możliwa do ustalenia w oparciu o przedłożone dokumenty. Na wypadek uwzględnienia powództwa pozwana wnosiła o odstąpienie od obciążania jej kosztami postępowania ze względu na trudną sytuację majątkową i niepełnosprawność.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 marca 2008 r. pozwana zawarła z (...) Bankiem S. A. w K. umowę kredytu konsumpcyjnego na kwotę 6 343,37 zł (umowa kredytu – k. 83-87). Pozwana zalegała z płatnością rat kredytu, w związku z czym umowa została wypowiedziana pismem z dnia 19 września 2008 r. (k. 89). Niespłacona należność główna z tytułu umowy kredytu wynosiła 6 810,68 zł. Strona pozwana nie przedstawiła dowodu na okoliczność spłaty kredytu, wobec czego Sąd oparł się na twierdzeniach powoda.

W dniu 18 marca 2008 r. (...) Bank S. A. w K. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny wynikający z ww. umowy kredytu (k. 91). Wnioskiem z 21 września 2009 r. bank wystąpił o nadanie klauzuli wykonalności (k. 93). Referendarz sądowy, postanowieniem z 2 października 2009 r. nadał bte klauzulę wykonalności (k. 92). W bliżej nieznanej dacie bank wystąpił do komornika o wszczęcie egzekucji. Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone postanowieniem z dnia 31 grudnia 2014 r. (k. 95).

W dniu 22 kwietnia 2015 r. (...) Bank S. A. (następca prawny G. (...) Bank) zawarł z (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym – Subfundusz KI 1 umowę przelewu wierzytelności. Strona powodowa nie przedstawiła dokumentu umowy pozwalającego na ustalenie jej treści i tym samym poczynienia ustaleń czy i w jakim zakresie umowa jest skuteczna.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 69 ust. 1 prawa bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Stosownie do treści art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Strona powodowa udowodniła fakt istnienia zobowiązania zawartego między bankiem, a pozwaną. Za udowodnione należy uznać wysokość i wymagalność roszczenia. Strona pozwana przeczyła w tym względzie, jednakże błędnie uznawała, że okoliczności te powinny zostać w pełni udowodnione przez powódkę, mimo że dotyczą faktów negatywnych. Do ustalenia istnienia roszczenia konieczne było wykazanie istnienia zobowiązania i określenie treści obowiązku strony pozwanej wynikającego z tego zobowiązania. Nie jest możliwe dowodzenie faktów negatywnych, w tym przypadku, braku spełnienia świadczenia będącego przedmiotem zobowiązania. Ciężar dowodowy na okoliczność spełnienia świadczenia i wysokości do jakiej zostało spełnione, spoczywa na pozwanym. Dochodzona należność główna mieściła się w ramach zobowiązania, a więc należało uznać, wobec braku inicjatywy dowodowej pozwanej, że w dochodzonej wysokości należność nie została spełniona na rzecz banku. Bez znaczenia pozostaje okoliczność przymusowego egzekwowania świadczenia. Wszczęcie egzekucji nie daje podstaw do przyjęcia domniemania zaspokojenia wierzyciela w całości. Co więcej, treść postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania, wprost wskazuje, że egzekucja była bezskuteczna.

Powództwo podlegało jednak oddaleniu ponieważ strona powodowa nie wykazała swojej legitymacji czynnej w sprawie. W przypadku kwestionowania przez stronę przeciwną treści zobowiązania, którego potwierdzeniem jest jedynie wycinek treści umowy zawarty w wyciągu, strona, która wywodzi z umowy skutki prawne, obowiązana jest przedstawić odpis lub obszerny wyciąg pozwalający na poczynienie ustaleń co do treści cesji i możliwości ustalenia czy jej postanowienia obowiązują strony i wywołały skutek, a jeśli tak to w jakim zakresie. Powód wywodził z cesji skutki prawne, jednak mimo wyraźnego podważania przez stronę przeciwną aspektu skuteczności umowy, nie przedstawił dokumentu w całości, co rozwiałoby wątpliwość co do umieszczenia w jej treści np. warunku czy terminu. Powód nie może skutecznie zasłaniać się w tym zakresie art. 156 ustawy obrocie instrumentami finansowymi. Przepis ten nie uchyla elementarnego ciężaru procesowego – ciężaru dowodowego w ramach postępowania cywilnego. Z tego względu, choć ontologicznie niepoprawnie sformułowane przez pełnomocnika pozwanej, zastrzeżenia do „przejścia własności wierzytelności”, należy uznać za skutecznie podważające okoliczność przejścia wierzytelności, co wprost przekłada się na nieprzysługiwanie powodowi atrybutu legitymacji procesowej czynnej w niniejszej sprawie.

Powództwo podlegało oddalenie przede wszystkim ze względu na brak legitymacji po stronie powodowej. Niemniej, w przypadku przedstawienia dowodu przejścia uprawnień, powództwo nadal podlegałoby oddaleniu, ze względu na skuteczne podniesienie przez pozwaną zarzutu przedawnienia.

Zgodnie z treścią art. 117 § 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Przepis art. 118 k.c. stanowi, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia roszczeń o świadczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Do bankowych tytułów egzekucyjnych nie znajduje zastosowania przepis art. 125 k.c. przewidujący dziesięcioletni termin biegu przedawnienia dla roszczeń stwierdzonych orzeczeniem sądowym ponieważ postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności nie tworzy stanu powagi rzeczy osądzonej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 2003 r. sygn.. akt II CKN 363/01). Dalej, należy wskazać, że niebędący bankiem nabywca wierzytelności stwierdzonej zaopatrzonym w klauzulę wykonalności bankowym tytułem egzekucyjnym, nie korzysta ze skutku nadania klauzuli w postaci przerwania biegu przedawnienia, ponieważ samo uprawnienie do wystawienia b.t.e, wystąpienia o opatrzenie go klauzulę wykonalności i prowadzenia na jego podstawie egzekucji było ekskluzywnym uprawnieniem przyznanym przez prawodawcę wyłącznie bankom. Pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w przytoczonym przez powoda wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r., sygn. akt II CSK 203/11, nie znajduje w sprawie zastosowania, ponieważ dotyczy innej kategorii sytuacji, a mianowicie wyrażony został w odniesieniu do tytułów egzekucyjnych w postaci orzeczeń. Do b.t.e. zastosowanie znajduje uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn., akt III CZP 29/16, zgodnie z którą nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powołać się na przerwanie biegu przedawnienia na skutek wszczęcia egzekucji na podstawie b.t.e.

W stosunku do dochodzonego przez powoda roszczenia zastosowanie znajduje trzyletni termin biegu przedawnienia liczony od dnia wypowiedzenia umowy. Zauważyć na marginesie należy, że powód nie udowodnił, by między nadaniem klauzuli wykonalności b.t.e. (2 października 2009 r.), a wszczęciem egzekucji (2014 rok, bowiem sygnatura akt tegoż postępowania to KM 486/14) upłynął okres krótszy niż trzy lata. Powód, wprawdzie w sposób błędny, upatrywał we wszczęciu egzekucji przerwania biegu przedawnienia, jednak nie przedstawił nawet dowodu na okoliczność tego, w jakiej dacie wszczęcie egzekucji nastąpiło. Zgodnie z materialną zasadą rozkładu ciężaru dowodowego przewidzianą w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia tego faktu spoczywa na właśnie na powodzie. Tak więc, niezależnie od przyjęcia błędnych zapatrywań prawnych, strona powodowa nie przedstawiła dowodu na okoliczność przerwania biegu przedawnienia w okresie między nadaniem klauzuli wykonalności, a umorzeniem postępowania egzekucyjnego. Powód przedstawił kopię postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie b.t.e., jednakże nie przedłożył wraz z nim dowodu potwierdzającego w jakiej dacie wszczęcie egzekucji nastąpiło, a przede wszystkich, że nastąpiło przed upływem 3 lat od nadania klauzuli wykonalności, w szczególności mając na uwadze sygnaturę akt tego postępowania.

Mają powyższe na względzie Sąd oddalił powództwo.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania. Na zasądzoną kwotę składa wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 4 800 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia MS z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

ZARZĄDZENIE

1)  Odnotować zwrot uzasadnienia 14.11.2016 r.

2)  Odpis wyrok z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.