Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie w IV Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Religa

Protokolant: Sylwia Grędzińska

po rozpoznaniu w dniu 27.09.2016r.;

sprawy A. O.

córki L. i D.

ur. (...) w W.

obwinionej o to, że:

W dniu 15 stycznia 2016 r., tj. w dniu nadesłania wyjaśnień do siedziby Straży Miejskiej m. st. W., w W. przy ul. (...) jako właściciel pojazdu marki V. o nr rej. (...) wbrew obowiązkowi nie wskazała na żądanie Straży Miejskiej m. st. W. komu powierzył ww. pojazd do kierowania lub używania w dniu 19 grudnia 2015 r. o godz. 23:20,

tj. o wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20.06.1997r. „Prawo o ruchu drogowym” (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 108 poz. 908 z późn. zm.)

orzeka

I.  Obwinioną A. O. uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i za to na podstawie art. 96 § 3 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20.06.1997r. „Prawo o ruchu drogowym” skazuje ją, a na podstawie art. 96 § 3 k.w. wymierza jej karę grzywny w wysokości 300 (trzysta) złotych;

II.  zasądza od obwinionej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 30 (trzydzieści) złotych opłaty oraz kwotę 100 (sto) złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych.

Sygn. akt IV W 1112/16

UZASADNIENIE

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 grudnia 2015 roku pełniący służbę patrolową funkcjonariusze Straży Miejskiej znajdując się na ulicy (...) w W. około godziny 23:20 ujawnili wykroczenie polegające na postoju pojazdu marki V. o nr rej. (...) zaparkowanego w miejscu obowiązywania znaku B – 36 „zakaz zatrzymywania się”. Ponieważ powyższa okoliczność stanowiła naruszenie dyspozycji art. 92 § 1 Kodeksu Wykroczeń czyn ten został udokumentowany sporządzeniem notatki urzędowej oraz w wyniku użycia aparatu cyfrowego, wykonanym zdjęciem obrazującym zastaną sytuację. Następnie na miejscu sporządzone zostało wezwanie dla kierującego pojazdem do osobistego stawienia się w terminie 7 dni w siedzibie (...). W. przy ul. (...) w W., które umieszczone zostało za wycieraczką na przedniej szybie ujawnionego pojazdu. Na przedmiotowym wezwaniu zawarte było m.in. pouczenie, że właściciel lub posiadacz pojazdu ma obowiązek wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania we wskazanym czasie. W pouczeniu tym jednocześnie widniała adnotacja, że niespełnienie tego obowiązku naraża zobowiązanego na odpowiedzialność za samoistne wykroczenie. W związku z niestawieniem się na wezwanie Straży Miejskiej (...), do ustalonego przez Straż Miejską właściciela pojazdu marki V. o nr rej. (...) A. O. wysłane zostało następnie ponownie wezwanie wraz z oświadczeniem oznaczonym jako część B i C. Część B zawierała oświadczenie o udzieleniu informacji komu A. O. powierzyła pojazd do kierowania lub używania w dniu 19 grudnia 2015 roku, zaś część C zawierała odmowę wskazania komu A. O. powierzyła pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. W przedmiotowym wezwaniu A. O. została ponownie pouczona, iż spoczywa na niej obowiązek poinformowania odnośnie osoby, której powierzyła pojazd do kierowania lub używania i w przypadku niespełnienia tego obowiązku poniesie odpowiedzialność za wykroczenie określone w art. 96 § 3 kodeksu wykroczeń. Jednocześnie w wysłanym na adres A. O. wezwaniu wskazany został termin 7 dniowy, w którym to okresie zobowiązana została ona do odesłania listownie wypełnionych oświadczeń na adres (...) W.. Wezwanie wraz z załącznikami zostało doręczone A. O. w dniu 8 stycznia 2016 roku, którego odbiór osobiście pokwitowała składając na nim swój własnoręczny podpis. Pismem z dnia 14 stycznia 2016 roku (data wpływu do siedziby Straży Miejskiej m.st. W. 15 stycznia 2016 roku) będąc do tego zobowiązana i prawidłowo pouczona A. O. nie udzieliła informacji kto był użytkownikiem pojazdu marki V. o nr rej. (...) w dniu 19 grudnia 2015 roku, podnosząc, że przedmiotowe auto pożycza różnym osobom w tym członkom rodziny i nie prowadząc żadnej ewidencji nie jest w stanie wskazać kierującego tego dnia. Jednocześnie nie stawiła się osobiście do siedziby Straży Miejskiej. W związku z powyższym Straż Miejska w związku z nieudzieleniem przez A. O. informacji kto był kierowcą lub użytkownikiem w/w samochodu we wskazywanej w wezwaniu dacie w tym wobec niestawienia się przez A. O. w siedzibie Straży Miejskiej, odstąpiła od jej przesłuchania informując ją o skierowaniu przeciwko niej wniosku do Sądu o ukaranie za czyn z art. 96 § 3 kodeksu wykroczeń.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: częściowe wyjaśnienia obwinionej A. O. (k. 35); notatkę urzędową (k. 1); wezwanie (k. 2); zdjęcie (k. 3); wezwanie (k. 4); oświadczenie (k. 5); zwrotne poświadczenie odbioru (k.6); oraz pismo ze Straży Miejskiej (k. 7).

Obwiniona A. O. podczas przesłuchania (k. 35) nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Wyjaśniła, że nie wskazała kto tego dnia kierował pojazdem ponieważ był to okres przedświąteczny i wówczas znajdowała się poza granicami kraju. Oświadczyła, że wobec użyczania swojego pojazdu różnym osobom jeździli nim w tym czasie zarówno członkowie jej rodziny jak i znajomi dodając, że nie jest w stanie dokładnie wskazać kto konkretnie użyczał jej samochód. Stwierdziła, że pojazdem tym mogły kierować tego dnia od czterech do pięciu osób. Nadto dodała, że nie prowadziła ewidencji kto i kiedy wypożyczał ten pojazd.

Sąd zważył co następuje:

Wina obwinionej A. O., w tym okoliczności popełnienia zarzucanego jej czynu nie budzą jakichkolwiek wątpliwości. O fakcie popełnienia wykroczenia przez obwinioną świadczy bowiem zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy.

Sąd wyjaśnienia obwinionej A. O. (k. 35) uznał za wiarygodne jedynie częściowo. Za zgodne z prawdą Sąd uznał jedynie tę część wyjaśnień złożonych przez obwinioną, w której nie kwestionowała ona, że nie wskazała na żądanie Straży Miejskiej komu powierzyła pojazd marki V. o nr rej. (...) w dniu 19 grudnia 2015 roku pomimo otrzymania wezwania zobowiązującego ją do tego, albowiem treść tych wyjaśnień koresponduje z pozostałym zgromadzonym i ujawnionym w sprawie materiałem dowodowym. W pozostałej części wyjaśnień obwinionej, Sąd nie dał wiary. Zresztą wskazywana przez obwinioną wersja, iż nie wskazała kto wówczas kierował jej pojazdem ponieważ użycza go wielu osobom nie miała większego znaczenia dla kwestii odpowiedzialności obwinionej za zarzucany jej czyn. Już bowiem z samych wyjaśnień złożonych przez obwinioną wynika, iż odebrała wezwanie kierowane do niej pocztą, na które nie udzieliła wymaganej odpowiedzi. Wyjaśnienia w tym względzie Sąd potraktował zatem jako przyjętą na potrzeby niniejszego postępowania linię obrony obwinionej, mającą na celu uniknięcie odpowiedzialności za zarzucane jej wykroczenie.

Jakichkolwiek wątpliwości nie może budzić fakt, że pojazd marki V. o nr rej. (...) został zaparkowany w miejscu obowiązywania znaku B – 36 „zakaz zatrzymywania się”, a więc niezgodnie z obowiązującymi przepisami, co wynika zarówno z notatki urzędowej (k. 1) jak i wykonanej na miejscu zdarzenia i załączonego do niej zdjęcia z ujawnionego wykroczenia (k. 3). Autentyczność sporządzonej przez funkcjonariuszy Straży Miejskiej notatki i prawdziwość zawartej w niej treści, w tym załączone, wykonane na miejscu zdarzenia zdjęcie przedstawiające markę pojazdu wraz z tablicami rejestracyjnymi daje w tym względzie pewność i jasność sytuacji.

Żadnych wątpliwości nie budzi także, że obwiniona już w wezwaniu pozostawionym w dniu 19 grudnia 2015 roku na szybie pojazdu marki V. o nr rej. (...) (k. 2) zobowiązana została do osobistego stawienia się w terminie 7 dni w siedzibie Straży Miejskiej m.st. W. przy ul. (...) w W., na którym to wezwaniu zawarte było jednocześnie pouczenie, że właściciel lub posiadacz pojazdu ma obowiązek wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania we wskazanym czasie, przy czym niespełnienie tego obowiązku narażało zobowiązanego na odpowiedzialność za samoistne wykroczenie. Pomimo tej okoliczności A. O. nie zjawiła się w siedzibie Straży Miejskiej. Nie uczyniła tego także pomimo późniejszego osobistego odebrania wezwania (k. 6) z dnia 3 stycznia 2016 roku (k. 4) zawierającego załączniki w postaci oświadczeń oznaczonych jako część B i C (k. 5 – 5v). Co więcej obwiniona nadesłała na adres siedziby Straży Miejskiej oświadczenie w którym odmówiła odpowiedzi kto był użytkownikiem pojazdu marki V. o nr rej. (...) w dniu 19 grudnia 2015 roku. Tym samym obwiniona wbrew zobowiązaniu nie uczyniła tego będąc jednocześnie prawidłowo pouczona zarówno o takim obowiązku jak i o konsekwencjach takiego stanu rzeczy, a więc w przypadku braku wskazania, odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia z art. 96 § 3 kodeksu wykroczeń.

Dane o karalności (k. 28), oraz dane o karalności za wykroczenia (k. 29 - 30) były pomocne dla oceny uprzedniego postępowania obwinionej a konkretniej dla ustalenia jej wcześniejszej karalności za wykroczenia

Biorąc pod uwagę powyższe nie ulega jakiejkolwiek wątpliwości, że zachowanie A. O. polegające na tym, że w dniu 15 stycznia 2016r. tj. w dniu nadesłania wyjaśnień, w W. przy ul. (...) będąc właścicielem pojazdu marki V. o numerze rejestracyjnym (...) wbrew obowiązkowi nie wskazując na żądanie Straży Miejskiej m.st. W. komu powierzyła wyżej wymieniony pojazd do kierowania lub używania w dniu 19 grudnia 2015r. ok. godz. 23:20, stanowiło naruszenie przepisu art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Należy bowiem wskazać, że obowiązek określony w art. 78 ust. 4 cyt. ustawy ciąży zarówno na właścicielu, jak i na użytkowniku pojazdu. Tym samym niewątpliwie obwiniona A. O. będąc właścicielem pojazdu marki V. o nr rej. (...) zgodnie z treścią art. 96 § 3 k.w. na żądanie uprawnionego organu winna wskazać, kto w danej chwili był użytkownikiem w/w pojazdu. Realizacja tego obowiązku ma bowiem ułatwić ustalenie kierującego pojazdem w razie m.in. popełnienia wykroczenia z udziałem tego pojazdu, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Należy przy tym wskazać, że obowiązek ten ciąży zarówno na właścicielu pojazdu, jak też na kierującym pojazdem. Wykonanie tego obowiązku przez właściciela pojazdu następuje wówczas, gdy wskaże on osobę, której oddał pojazd do kierowania co powoduje, że obowiązek ten przechodzi następnie na tę osobę. Wyraźnie należy w tym miejscu zaznaczyć, że ustawodawca przewidział jednocześnie tylko jedną sytuację, w której niewskazanie kierującego pojazdem nie będzie łączyło się z odpowiedzialnością za wykroczenie z art. 96 § 3 k.w., a więc kiedy następuje zwolnienie danej osoby z tego obowiązku. Musi wówczas zaistnieć konieczność spełnienia kumulatywnie trzech przesłanek tj. pojazd musi zostać użyty wbrew woli i wiedzy właściciela lub posiadacza pojazdu, przez nieznaną osobę, czemu właściciel lub posiadacz pojazdu nie mógł zapobiec. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 marca 2014r. (P 27/13) „Zgodnie z art. 78 ust. 4 p.r.d. właściciel lub posiadacz pojazdu nie mają obowiązku wskazania, komu powierzyli pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, jeżeli pojazd został użyty wbrew ich woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mogli zapobiec. W sytuacji użycia pojazdu wbrew woli i wiedzy właściciela lub posiadacza pojazdu przez nieznaną osobę, czemu nie mogli zapobiec, nie dochodzi w ogóle do spełnienia znamion wykroczenia określonego w art. 96 § 3 k.w. Właściciel lub posiadacz pojazdu, nie wskazując, komu powierzyli pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, jeżeli pojazd został użyty wbrew ich woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mogli zapobiec, nie zachowują się, jak wymaga tego art. 96 § 3 k.w., "wbrew obowiązkowi". Właściciel bądź posiadacz pojazdu wezwany do wskazania kierującego pojazdem ma zatem de facto pięć możliwości: 1) wskazać siebie, jeżeli faktycznie prowadził pojazd, 2) przedstawić dowód, że nie jest ani właścicielem, ani posiadaczem pojazdu, 3) wskazać, kto kierował pojazdem lub używał pojazdu, 4) nie wskazać, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania, 5) przedstawić dowód, że pojazd był użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec. Tylko w czwartym wypadku, gdy właściciel lub posiadacz pojazdu nie wskaże, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania, naraża się na odpowiedzialność za wykroczenie określone w art. 96 § 3 k.w. Jednocześnie nie budzi żadnej wątpliwości, że wykonanie tego obowiązku może nastąpić przez ustne podanie żądanych danych lub uczynienie tego na piśmie. Obowiązek ten jest zatem spełniony, gdy na piśmie zostanie poinformowany właściwy organ o tych okolicznościach, a naruszony w sytuacji, gdy na piśmie odmówi się ich podania. Gdy pytany zachowa się natomiast biernie i nie udzieli żadnej informacji to zachowanie takie w istocie jest identyczne, pod warunkiem że pismo zostało prawidłowo doręczone. W przedmiotowej sprawie obwiniona A. O. nie stawiła się do siedziby Straży Miejskiej, oraz nie nadesłała w terminie 7 dni oświadczeń wraz udzieleniem informacji kto był użytkownikiem pojazdu marki V. o nr rej. (...) w dniu 19 grudnia 2015 roku. Również w piśmie z dnia 15 stycznia 2016r. odmówiła wskazania kierującego. Zachowanie obwinionej wyczerpuje zatem znamiona wykroczenia z art. 96 § 3 k.w., który jest usankcjonowaniem obowiązku wynikającego z przepisu o charakterze porządkowym, zawartym w treści art. 78 ust. 4 ustawy prawo o ruchu drogowym. Należy przy tym podnieść, że wykroczenie określone w art. 96 § 3 k.w. ma charakter indywidualny. Popełnić ten czyn może zatem jedynie właściciel lub posiadacz pojazdu, przy czym nastąpić to może zarówno poprzez działanie gdy osoba taka odmówi udzielenia wskazania, jak również przez zaniechanie działania tj. gdy osoba taka w ogóle nie udzieli odpowiedzi na pismo, w sposób umyślny lub nieumyślny i wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzyła pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. O ile pewne wątpliwości mogłoby budzić przy braku innych dowodów doręczenie pośrednie kierowanego pisma, np. poprzez jego doręczenie dorosłemu domownikowi, czy doręczenie zastępcze, np. w wyniku pozostawienia pisma w wydziale komunikacji, odnośnie tego czy wskazane pismo zostało faktycznie odebrane przez zobowiązanego do udzielenia odpowiedzi adresata to nie budzi żadnej wątpliwości, że popełnia czyn z art. 96 § 3 k.w. ten zobowiązany, który osobiście odebrał kierowane do niego pismo uprawnionego organu i nie udzielił na nie właściwej odpowiedzi lub w ogóle jej zaniechał. Obwiniona A. O. będąc właścicielem pojazdu marki V. o nr rej. (...) powinna wiedzieć, kto w danym dniu z pojazdu tego korzysta. Tym bardziej, że ograniczyła potencjalny krąg do 4 – 5 osób a jednocześnie nie potrafiła ich wskazać. Nadto obwiniona odebrała kierowane do niej ze Straży Miejskiej m.st. W. wezwanie i była prawidłowo pouczona o konsekwencjach braku wskazania na żądanie tego organu odpowiedzi komu powierzyła swój pojazd do kierowania lub używania w dniu 19 grudnia 2015r. ok. godz. 23:20 i wobec braku odpowiedzi w całości wypełniła znamiona wykroczenia z art. 96 § 3 k.w. Należy przy tym podzielić słuszne stanowisko zaprezentowane w przytoczonym już wyżej wyroku wydanym przez Trybunał Konstytucyjny, w którym wskazano, że brak karnoprawnego zabezpieczenia art. 78 ust. 4 p.r.d. prowadziłby do tego, że obowiązek wskazania, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, byłby powszechnie ignorowany, stając się martwą literą prawa. W konsekwencji ustalanie sprawców przestępstw i wykroczeń drogowych w wielu przypadkach byłoby w ogóle niemożliwe.

Przy wymiarze kary jako obciążające Sąd potraktował dotychczasową karalność obwinionej za wykroczenia (dane o karalności za wykroczenia k. 29 - 30).

Sąd na korzyść zaliczył brak karalności obwinionej za przestępstwa (dane o karalności k. 28).

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd wymierzył obwinionej A. O. karę 300 złotych grzywny, uznając ją za adekwatną zarówno do stopnia winy jak i stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu, jak również realizującą swoje cele w zakresie zapobiegawczego i wychowawczego oddziaływania na osobę obwinionej. Tak wymierzona kara będzie nadto sprawiedliwa w odczuciu społecznym. W ocenie Sądu orzeczona kara grzywny uwzględnia również okoliczności art. 24 § 3 k.w. jakie należy mieć na uwadze wymierzając karę grzywny. Zapłata grzywny w wysokości 300 złotych nie jest kwotą wysoką a zatem nawet dla obwinionej w pełni możliwa do uiszczenia i nie zagraża jej egzystencji. Jednocześnie jednak uświadomi obwinionej charakter popełnionego przez nią wykroczenia i nieuchronność odpowiedzialności za nie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do dyspozycji art. 118 § 1 k.p.w. w zw. z art. 627 k.p.k. uznając, iż brak jest powodów uzasadniających zwolnienie obwinionej od obowiązku ich poniesienia.